Cop21, iscussertos a inghìriu de su summit

de Màuru Piredda

Deretos Liberation. Url imàgine

«Ofesas is vìtimas», «Parigi in manu a is violentos», «Parigi, s'iscussertu de sa birgòngia». Gasi tìtulant (pagu prus o mancu totus) is giornales italianos de oe in pitzu de is manifestatziones contra a su Cop21, su summit de 150 delegatziones natzionales imbènnidas pro chistionare de clima. Gas serra a un'ala, duncas, e gas lacrimògenos a s'àtera.

Israele. Protzessu de paghe cun sa Palestina. Netanyahu arressat sos cuntatos diplomàticos cun s'Unione europea

de Maurìtziu Sale

Deretos, debuglies.com. Url imàgine

Benyamin Netanyahu eris at dadu s'òrdine pro «torrare a esaminare sas cunditziones de su traballu comunu intre sas istitutziones europeas e Israele, pro su chi pertocat su protzessu conca a sa paghe cun sa Palestina». Acabbada sa sètzida at leadu su disinnu de «suspèndere sos cuntatos diplomàticos» cun sas matessi istitutziones e cun sos rapresentantes issoro a cajone de s'etichetadura de sos produtos fraigados in sas colònias israelianas. Etichetaduras de identificatzione impostas dae sa Ue.

Cop21, oe si cumintzat in Parigi

de Lisandru Beccu

Deretos lìberos. Url imàgine

Unu disafiu mannu cun 150 cabos de istadu e de guvernu. Est custu su Cop21, sa de bintunu cunferèntzias de sas Natziones unidas subra de su clima. Sa punna est cussa de nche cròmpere a un'acordu istòricu chi pòngiat unu frenu a s'iscardamentu climàticu de su praneta, a manera de evitare su disacatu prus mannu de semper.

Catalùnnia, sa Cup at cunfirmadu su nono a Artur Mas

de Màuru Piredda

Deretos Cup. Url imàgine

A duos meses dae is votatziones autonòmicas, sa Cup (Candidadura de unidade populare) at cunfirmadu su nono suo a s'investidura de Artur Mas comente presidente de sa Generalitat. Est su chi at disinnadu sa base de su movimentu indipendentista de manca chi s'est imbènnida oe in Manresa.

Pinotti:«Bombardare a Daesh podet èssere unu mèdiu, non su mèdiu»

de Maurìtziu Sale

Deretos, Ansa/Epa URL imàgine

Sos bombardamentos contra a Daesh sunt «petzi unu de sos mèdios possìbiles, ma arguai a los furriare a ùnicu mèdiu. Oe non b'est custa cuntierra in campu. Sas esigèntzias però, naschent pròpiu in su campu. E oe custa cuntierra in su Parlamentu non b'est. In su venidore b'at a èssere? Nemos lu podet ischire». Sunt faeddos de Roberta Pinotti, su ministru de sa Defensa. Pinotti nch'at finas agiuntu chi «nemos at mai fraigadu una defensa europea bera e forte». E chi, «neghende·li s'intrada a s'Unione europea, cun sa Turchia est istadu fatu un'errore istòricu». Paràulas chi si podent mesurare cun s'ispessìmetru, tantu sunt sutiles e sibillinas.

Pechinu, incuinamentu de primore

de Lisandru Beccu

Deretos Kevin Dooley. Url imàgine

 

“No essedas dae domo”. Est custu s'avisu chi sas autoridades tzinesas ant comunicadu a sos tzitadinos de Pechinu. A ora de mesudie, eris, sa cantidade de matèria particulada (PM 2,5) in s'àera nche fiat a cuota 391 25 µg pro metru cubu. Pro s'Organizatzione mundiale de sa sanidade su livellu màssimu chi s'òmine potzat suportare est de 25 25 µg pro metru cubu.

Diyarbakir: mortu, dae manu angena e galu disconnota, s’abogadu defensore de sa càusa curda

de Maurìtziu Sale

Deretos, Ansa/Epa URL imàgine

Eris a banda de mangianu. Una die che a totu sas àteras in Diyarbakir. Est a nàrrere una die de tensione, de pregontas, de dudas pro su venidore. Seguràntzia pagu, tensione meda. Sa norma, in finitias, pro unu paisu che a sa Turchia, in ue s'incràs est semper marcadu cun una "x", un'incògnita imbelada de mistèriu. A unu prontu, sos isparos. Mirados. Pretzisos. Indiritzados conca a unu giassu dislindadu. Momentos de terrore. Unu fui-fui a chentu pre banda. Boghes, iscràmios. Disisperu. In su chirru de su caminu, a pagu tretu dae sos mortores suos, bi fiat Tahir Elçi, s'abogadu defensore de sos curdos. Fiat chistionende cun unos cantos giornalistas. Una cunferèntzia imprenta a bolu comente costumaiat a s’ispissu, improvisada in su caminu.

Brescia-Casteddu 4-0

de Lisandru Beccu

Su Casteddu giogat petzi in su primu tempus, posca, cunditzionadu fintzas dae s'istròpiu de Dessena, si nche dormit e non si nch'ischidat prus. Sos tifosos ruju-biaitos giai bi fiant avesos a sos resurtados maduros, ma petzi cando fiant de parte. Custa borta sos òmines de Rastelli si nche sunt torrados dae Brèscia cun bator bellas innadigadas.

Turchia. Su pòpulu est cun sos giornalistas impresonados dae Erdogan

de Maurìtziu Sale

Deretos,cumhuryet.com.tr URL imàgine

Turchia e Imprenta. Unu binòmiu trùbulu. Una coja impossìbile. Ma sa Turchia non prendet mancu cun sa Libertade, nen cun sa cherta de Veridade. Sa Turchia, una repùblica sui generis. Sa Turchia, paisu modernu in chirca de raportos polìticos, diplomàticos e cummertziales cun totu su mundu, ma - pro su chi pertocat s'imprenta e s'informatzione - est galu una perca iscurigosa. Un'ospile fundudu e imbeladu in ue sas informatziones las difundet chie cumandat a pustis de las àere ammasedadas. O unfradas e isunfradas cunforma a s'interessu. Càpitat pagu prus o mancu in totue chi sas noas las maniget su poderiu. S'ischit chi cada guvernu, in cada paisu, mannu o minore, chirchet de mantènnere suta controllu sos mèdios de informatzione. Su podere non cheret crìticas, ca non cheret pèrdere su cunsensu. In Turchia custa trassa est però prus atzentada. Mescamente in sos ùrtimos 5-6 annos a pustis de sas eletziones de su 2011, cando su AKP at fatu su prenu de sos votos. Dae tando sa pressione contra a sos giornalistas est crèschida che tumore malinnu.

Mali, assàchiu a sa base Onu

de Lisandru Beccu

A banda de mangianu, pagu prus o mancu a ora de sas 4:00, in sa base militare de s'Onu de Kidal, in Mali, b'at pròidu bator o chimbe razos e calicunu at esplòdidu paritzos corfos de arma contra a s'istrutura. Duos cascos biaitos de sa Guinea Ecuatoriale e unu contratista tzivile sunt mortos. Sas pessones fertas imbetzes sunt 14, calicunu est grae.

Su Mali, natzione africana militarizada mescamente dae sa Frantza, est atraessende unu de sos momentos prus dìligos de s'istòria post-coloniale. Fiat de oto dies a oe s'assàchiu a s'albergu Radisson blu de Bamako.

Sìndigos contra a sa riforma Erriu: «Duos tretos metropolitanos» o «martza in Casteddu»

de Màuru Piredda

Casteddu. Deretos lìberos. Url imàgine

Su 9 de nadale su Consìgiu regionale at a votare in àula sa riforma de is entes locales proposta dae sa Giunta Pìgliaru e aprovada dae sa commissione preposta su 26 de custu mese. Is votatziones, chi ant registradu una majoria mìnima de consigeris favorèvoles (4-3), ant partzidu su Pd.

Facebook, cungedu pro totu sos dipendentes

de Lisandru Beccu

Deretos Andrew Feinberg, URL imàgine

Dae sa prima die de su 2016 s'azienda de Mark Zuckerberg at a garantire su cungedu de maternidade fintzas a sas còpias omosessuales. Un'operatzione chi no at a leare in cunsideru nen su sessu e nen sa localidade in ue istant sos dipendentes. Una noa de importu pro Facebook, chi nch'intrat, cun totu su rispetu suo, in sa chistione, semper imboligosa, de sos deretos sotziales. Deretos chi, medas bortas, nemmancu sos paisos prus “tziviles” bi resessent a garantire cun sas leges issoro. Si andamus a bìdere, in Sardigna (gasi etotu in Itàlia), su cungedu de paternidade currispondet petzi a una giorronada: sa die a pustis de sa nàschida. Unu nudda, si lu cunfrontamus a sa mèdia Ocie (Organizatzione pro sa cooperatzione e s'isvilupu econòmicu), chi est de noe chidas.

Putin suspendet su regime de vistu lìberu cun sa Turchia

de Maurìtziu Sale

Deretos, Ansa/Epa. Url imàgine

Sa Rùssia  - est noa de custa borta de die -  at suspesu su regime de vistu lìberu cun sa Turchia. L'at dadu a intèndere Serghiei Lavrov, su ministru russu de sos raportos cun s'èsteru. Est a nàrrere, torra passaportu, torra controllos istrintos in sas fronteras, sos aeroportos, sas istatziones.

Parigi. Die de ammentu solenne pro sas vìtimas. Hollande: «Peruna làstima pro sos mortores»

de Maurìtziu Sale

Deretos, Ansa/Epa. URL imàgine

Oe, in sa corte de Les Invalides, sos invàlidos, corfados a su coro e a s'ànima, fiant in medas, a dolu mannu. E medas sas làgrimas, a las contare. Sa Marsilliesa, pro nche mòvere sos istintos cugugiados o caratzados finas a tando, pro torrare in assentu dèghidu e patriòticu sos presentes. E posca su silèntziu, acumpangiadu dae su sonu surdu de su mudìmene generale, de sa suferèntzia, de s'impotèntzia. Una cantas famìlias, a vèsperu bassu comente a bias si costumat in crèsia, ant cuntestadu s'ausèntzia de disinnos fortes contra a su terrorismu, dae banda de s'Istadu. Àteros, cun grandu dignidade, ant seberadu de iscurtare ebbia, a sa ritza, immòbiles, sas paràulas de su presidente. E Hollande non los at delùdidos. Cun sa retòrica de semper, sa matessi retòrica de màdrighe bèllica chi at impreadu fintzas eris, chirchende·si sos alleados pro sa gherra contra a Daesh, los at istentados pro una bona iscuta.

Putin, sustennu a Hollande. Ma pro su presidente russu «su venidore de Assad ddu detzidat su pòpulu sirianu»

de Màuru Piredda

Putin dat su "bene bènnidu" a Hollande. Deretos Sergei Chirikov/Pool Photo. Url imàgine

A pustis de s'èssere imbènnidu cun Obama, Merkel e Renzi, su presidente frantzesu nch'est cròmpidu a Mosca pro chistionare cun s'omòlogu suo. «Sa cooperatzione cun sa Frantza - at naradu Putin - est unu passu a dae in antis conca a sa creatzione de una coalitzione internatzionale contra a Daesh».

Ci 131, abertu su tretu de Serrenti

de Lisandru Beccu

Deretos lìberos. URL imàgine

A pustis de oto annos, un'eternidade, ant torradu a abèrrere su tretu de s'istatale 131 intre sos chilòmetros 32,300 e 35,300. L'ant annuntziadu eris s'assessore de sos Traballos pùblicos Pàulu Maninchedda e su cabu de cumpartimentu de s'Anas in Sardigna Valèriu Mele. Ma no est tempus de annùntzios de bìnchida, oto annos pro acontzare 3 chilòmetros de caminu sunt medas, tropu. Su casu de Serrenti devet fàghere meledare sos responsàbiles. Sos traballos fiant cumintzados in su mese de nadale de su 2007 e nche los diant àere dèvidos acabbare in su matessi mese de su 2012. Previdiant su modernamentu, s'adeguamentu e s'eliminatzione de totu sas rugraduras a rasu. Ma de repente, unos cantos imprevistos ant rallentadu totu.

Hollande in cherta de una grandu coalitzione de gherra contra a Daesh

de Màuru Piredda

Addòbiu de su 2014. Deretos lìberos. Url imàgine

Hollande est in gherra. Gasi est. E cando unu est in gherra est naturale chi chirchet alleàntzias e chi ddas chèrgiat afortiare. A pustis de s'addòbiu cun Obama (in ue ambos si sunt indiritzados a Putin pro chi non defenset a Assad), su presidente frantzesu at pedidu eris a Angela Merkel un'«impinnu prus mannu» contra a Daesh in Sìria e in Iraq. Annanghende unu disìgiu: su de non lassare intrare terroristas infiltrados intre is pròfugos arribados a Europa.

Bèlgiu sena paghe, emergèntzia in Bruxelles e in su sud de s'istadu

de Lisandru Beccu

Deretos Fresh 24, URL imàgine

In Bruxelles nch'ant evacuadu sa moschea prus antiga de sa tzitade a pustis de un'allarme antratze. Paritzas pessones ant agatadu unas cantas lìteras chi cunteniant prùere biancu. Deretu sunt intervènnidas sas iscuadras de decontaminatzione e su laboratòriu mòbile pro chircare de nche recuperare sas lìteras e pro las analizare. Sete pessones, de sas chi fiant in sa moschea, sunt ricoveradas in s'ispidale pro atzertamentos, ma a como paret chi istent bene.

Sa Rùssia blocat sas fruniduras de su gas a s'Ucraina e in Crimea sunt galu sena currente elètrica

de Maurìtziu Sale

Deretos AP Photo/Alexander Polegenko. URL imàgine

Unas cantas dies a oe, in Crimea, belle duos milliones de pessones sunt abarradas sena currente elètrica. Fiat sa note intre sàbadu 21 e domìniga 22. Paret chi s'arressada de su servìtziu pùblicu esseret a cajone de unos cantos atacos de orìgine disconnota atuados cun sa punna dislindada de sabotare sas lìnias. Su guvernu regionale de Crimea - regione annètida a sa Rùssia in su mese de martzu de su 2014 - at decraradu s'istadu de emergèntzia. Ukrenergo, su grupu cummertziale ucrainu chi gestit sas lìnias elètricas at comunicadu chi cando ant proadu a pònnere mèdiu a su dannu, ant agatadu, a probe de sas turres chi reghent sos cavos, unos cantos ativistas. At agiuntu chi no est craru a cale grupu apartennerent e chi «sa casta de sos dannos mustrat chi sos atacos sunt istados praticados cun bombas o àteros dispositivos fatos pro esplòdere». No est galu craru duncas chie apat cajonadu su dannu e si b'apat fertos o mortos a cajone de su disservìtziu.

Dèsulu, sos postales ant a torrare

de Lisandru Beccu

Deretos Ansa, URL imàgine

A pustis de s'addòbiu intre s'assessore de sos Traballos pùblicos Pàulu Maninchedda, su cummissàriu de sa Provìntzia de Nùgoro Sarbana Bullitta, su sìndigu de Dèsulu Giuanne Luisi Littarru, s'assessore de s'Istrutzione pùblica de Dèsulu Màssimu Melis e su rapresentante de s'Arst Frantzisca Sulis, paret chi sa chistione de sos trasportos in sa bidda de Montanaru si nch'at a serrare in bonas.

Austràlia, fogos sena controllu

de Lisandru Beccu

Deretos lìberos, URL imàgine

Duas pessones sunt mortas in sos fogos chi nche sunt mòvidos in su nord de Adelàide, in Austràlia. Unu fronte de 45 chilòmetros, alimentadu dae sos bentos, si nch'est papende totu su chi adòbiat in caminu e est andende a minetzare unas cantas tzitades in su sud de s'istadu. Sas framas, a pustis de àere brusiadu ètaros e ètaros de buscu, si nch'ant leadu paritzas domos e un'allevamentu de porcos. A su chi narant sos pompieris, est istadu unu lampu a ingendrare su fogu. Su diretore de su Country Fire Service, Greg Nettleton, at naradu chi su fronte si movet tropu lestru e sas iscuadras de emergèntzia non podet intervènnere. “Custu fogu non faghet iscontos a nemos – at naradu – at a tocare de li pònnere in fatu totu sa note fintzas a cras a mangianu”.

Su 25 de Santandria. Die contra a sa violèntzia chi afrigit sas fèminas de totu su mundu

de Maurìtziu Sale

Deretos Reuters/Luis Galdamez, URL imàgine

Sa punna, in custa die nòdida, est sa de cuntrastare, istransende·nche·la e cantzellende·nche·la, sa fùria chi s'òmine - peri totu su mundu - costumat a praticare contra a sas fèminas. Fèminas de onni edade e natzionalidade chi, sena resone peruna, sunt assachiadas, violadas e mortas cada die, in cada logu e in cada ocasione. Pro cumprèndere cantu siat ispainada custa trassa ferale bastet a pensare chi in totu su mundu sas fèminas corfadas sunt su 35%. Est a nàrrere 35 fèminas cada 100. Intre pipias, giovaneddas, mamas, sorres, mugeres, fìgias, netas o mannais. Nùmeros de ammàchiu, de iscàssiu. Est a nàrrere galu, chi una fèmina cada tres, in su mundu, est ogetu de violèntzia. Fìsica, psicològica e mescamente sessuale. Una violatzione làdina de sos deretos umanos. Una violatzione galu prus grae si si pensat chi su prus de sas bias est basada subra de sa diferèntzia fìsica e de sa fortza naturale chi b'est intre òmine e fèmina. 

Portugallu, monocolore sotzialista e sustennu esternu de sa manca comunista, radicale e ambientalista

de Màuru Piredda

A pustis de 51 dies dae is eletziones natzionales, su presidente de sa repùblica lusitana at disinnadu de dare s'incàrrigu guvernativu a Antonio Costa, sa ghia de is sotzialistas portughesos. Unu sèberu a mala bògia a dae chi Cavaco Silva fiat contràriu a custa possibilidade, surdu finas a s'ùrtimu cunforma a chie chistionaiat de golpe.

Ryanair assegurat: “Non nos nch'andamus”

de Lisandru Beccu

Deretos lìberos, URL imàgine

Cun una nota de imprenta sa cumpangia irlandesa at cunfirmadu sa presèntzia sua in Sardigna fintzas pro s'annu chi benit. In sas dies coladas sos giornales natzionales e regionales aiant faeddadu de abbandonu, ma sa risposta de su vetore a prètziu bàsciu est arribada a sa lestra: “Sa programmatzione de sa Ryanair pro s'istiu de su 2016 est a disponimentu. Non bi semus nemmancu pensende a lassare sa Sardigna e no amus a intervènnere in su chi pertocat sas noas farsas chi ant postu in giru custas dies”.

Tunisia, bomba a su postale de sas bàrdias presidentziales

de Lisandru Beccu

Deretos Il Fatto Quotidiano, URL imàgine

B'at 12 mortos e 16 fertos in un'atentadu a sas bàrdias presidentziales de Tùnisi, in una de sas carreras prus tzentrales, Avenue Mohamed V. Su postale in ue fiant biagende, a pustis de s'esplosione, s'est allutu in fogu. A su chi narat sa seguresa, sa majoria de sas bàrdias est morta in s'istante. S'àrea est serrada a su tràficu. Non s'ischit si sa bomba fiat giai in su postale o si calicunu nche l'apat iscuta dae foras cando fiat colende. In s'ìnteri su guvernu tunisinu at decraradu s'istadu de emergèntzia pro 30 dies e at programmadu su vetu de essida pro sa gente, dae sas noe de custu sero finas a sas chimbe de cras mangianu.

Pro como non b'at rivendicatziones.

Tensione intre Rùssia e Turchia. Gherra mundiale chi s'acùrtziat o Èrdogan semper prus isoladu?

Pàrrere de Mamàliu Pibesa

Erdogan e Putin in su 2012. Deretos lìberos. Url imàgine

Sa noa de custu mangianu no est una noa cale si siat. Sa ghetada a terra de un'aeroplanu militare russu chi, a su chi narat Mosca, non fiat bolende in is chelos turcos, si nch'insertat a mala gana in sa prima pàgina de cale si siat giornale. Inghiriada dae pregontas, dudas e timòrias. Putin at chistionadu de «istocada a palas» annanghende chi no at a bajulare prus «atrotzidades che a custa». Pro parte sua Èrdogan at pedidu a is àteras natziones alleadas unu summit de sa Nato.

Sìria, aeroplanu militare russu ghetadu a terra dae is turcos. A su chi narat Ànkara paret chi apat violadu s'ispàtziu aèreu

de Màuru Piredda

Deretos Ansa. Url imàgine

 

Noas graes dae s'oriente probianu. Dae su ministèriu de sa Defensa de Mosca ant cunfirmadu chi est russu s'aèreu de gherra ghetadu a terra a probe de sa làcana intre Sìria e Turchia. Fontes militares turcas ant cunfirmadu s'operatzione ghiada dae is F-16 de Ànkara. Nât chi su velìvolu diat àere violadu s'ispàtziu aèreu turcu. Ma pro is russos no est gosi. Paret chi is duos pilotas bi siant renèssidos a si nche balestrare dae s'aèreu, ma non si connoschent is cunditziones issoro.

Casteddu-Ascoli 3-0

de Lisandru Beccu

 

Oramai su carru armadu ruju-biaitu no lu firmant prus. Sos òmines de Rastelli in domo ant semper bìnchidu, oto partidas e 24 puntos. Su rodàgiu nch'est acabbadu e sa vetura at cumintzadu a cùrrere conca a sa promotzione in Sèrie A. S'Ascoli, formadu dae òmines de importu che a Canini, Bellomo e Cacia, no b'est resèssidu a frenare sa cursa de sos sardos, arrendende·si a pustis de mesora de giogu.

Arriscu povertade in Sardigna, crèschida de su 5,5% dae s'annu coladu

de Màuru Piredda

www.istat.it

Is datos difùndidos dae s'Istat in contu de "arriscu de povertade e de esclusione sotziale" mustrant chi in Sardigna, dae su 2013 a su 2014, su datu pertzentuale est crèschidu dae su 32,2 a su 37,7%. Su 5,5%, est a nàrrere s'incrementu prus artu intre totus is regiones de s'istadu italianu. In fatu nostru s'Abrutzu cun su 3,1%.

Tortura. Is republicanos Trump e Carson pro chi si torret a impreare s'afogamentu controlladu contra a is islamistas

de Màuru Piredda

Deretos lìberos. Url imàgine

Finamentas in italianu ddi narant "waterboarding". Est una forma de tortura chi si pràticat immobilizende un'òmine, ponende·ddu in positzione orizontale (agigu oblìcua cun is pees in artu) e ghetende·ddi s'abba in sa cara cugugiada dae un'istratzu pro chi nche dd'intret a buca e a is bias respiratòrias. Un'afogamentu controlladu de orìgine medievale chi Donald Trump, su candidadu a ghiare is republicanos conca a sa Domo bianca, diat bòlere torrare a impreare.

Florèntzia. Òmine de norantatrès annos càtzigat cun sa vetura unu pipiu de tres meses

De Maurìtziu Sale

Deretos Ansa. Url imàgine

Est acontèssidu eris, a banda de mangianu, in Florèntzia. In s'apendìtziu de Nòvoli, cara a unu tzentru cummertziale. S'òmine, norantatrès annos, fiat faghende manovra cun sa vetura, paret pro si nch'essire dae unu parchègiu. Un'errore de valutatzione o semper e cando un'errore carculende sas distàntzias o su movimentu de sa màchina, nche l'ant giutu in antis a subra de unu martza-pee e posca a subra de una banchina. In su setzidòrgiu pùblicu b'aiat una mama cun su pipiu minore. Una criaduredda de in pessu tres meses.

Bruxelles, sa cassa a Salah est ancora aberta

de Lisandru Beccu

Deretos lìberos. Url imàgine

Su livellu de bàrdia abarrat semper artu in Bèlgiu. In intro de note sa politzia at arrestadu 16 pessones suspetadas de apartènnere a s'Isis, ma a Salah Abdeslam no l'ant galu atzapadu. A issu lu cunsìderant su perìgulu nùmeru unu. Su frade si fiat fatu esplòdere in unu ristorante de Parigi sa die de sos atentados. S'àteru frade imbetzes, in un'intervista televisiva, l'at cussigiadu de s'arrèndere. Ma issu nudda, paret chi si nche siat isparèssidu in sas aeras.

Frontera serrada in Matzedònia e Grètzia, sos emigrantes non nche colant

de Lisandru Beccu

Deretos La Stampa. Url imàgine

Sos efetos de sos atacos terrorìsticos cumintzant a nch'essire a campu e los intendent mescamente sos emigrantes chi fuent dae sa povertade, sos chi sèberant de praticare su caminu de sos balcanos. Romania e Ungheria ant aumentadu sos controllos in sas fronteras issoro siat intrende e siat essende. In tzertos giassos b'at rias de prus de sete chilòmetros.

Torrat su tempus malu, problemas in sos collegamentos

de Lisandru Beccu

Deretos Manuela Barattini. Url imàgine

Oe, comente fiat prevìdidu, s'at pesadu unu bentu de sos dimònios. In su canale de Bonifàtziu sas ràficas nche crompent a 100 chilòmetros a s'ora. Sa nae pro Livornu nch'est mòvida cun oto oras de ritardu e sos collegamentos cun sa Còrsica sunt suspesos dae eris a parte de sero.

Bruxelles armada, arriscu mannu de atentados

de Lisandru Beccu

deretos Statoquotidiano. Url imàgine

A su chi narant sas autoridades belgas, in sa capitale b'at possibilidades mannas chi acontessat sa matessi cosa chi est capitada in Parigi. Su livellu de bàrdia nche l'ant giutu a su màssimu (4 puntos), faghende cumprèndere chi sos tzitadinos si devent isetare cale si siat cosa.

Melegatti, is iscusas a pustis de su messàgiu omòfobu

de Màuru Piredda 

S'imàgine remòvida

«Ama is àteros che a tie matessi. Bastis chi siat galanu e de s'àteru sessu». Est s'islogan chi at acumpangiadu oe, in Facebook, una publitzidade de is cornetos Melegatti lassende aturdidos is utentes de sa rete sotziale chi ant faeddadu de omofobia.

Coro e diabete, sa disritmia non faghet bene

de Lisandru Beccu

Deretos lìberos. Url imàgine

Una chirca de s'Universidade de Pittsburgh, publicada in su Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, at istabilidu chi, pesende·si·nche a tardu dae su letu, a coa de chida, creschent sos arriscos de isvilupare su diabete e sas maladias cardìacas. Difatis, fintzas sos cambiamentos prus moderados, comente su fatu de si nche pesare prus a tardu cunforma a su restu de sa chida, podent ingendrare problemas de salude.

Frantza, su sindacadu Ggt contra a sa gherra e is mudadas costitutzionales. Manifestatzione su 2 de nadale

de Màuru Piredda

Sa Cunfederatzione generale de su traballu, su sindacadu prus mannu de Frantza, at acumpridu eris s'addòviu de su comitadu cunfederale natzionale suo. In prus de sa solidariedade a is vìtimas de su terrorismu, sa tzentrale sindacale at manifestadu sa contrariedade sua a is mesuras propostas dae su presidente Hollande.

Nigèria, terrore e morte in su mercadu de Kano

de Lisandru Beccu

Duos kamikaze, a pustis de sas tres de sero, ant mortu 11 pessones in unu mercadu de Kano, una de sas tzitades prus mannas de sa Nigèria. Fiant duas fèminas intre sos 11 e sos 18 annos e, cando si sunt fatas esplòdere, una fiat in intro de su mercadu e s'àtera in s'intrada. A como, nemos at rivendicadu s'atentadu, ma sa tzitade nigeriana no est noa a sas bombas de Boko Haram. In su mese de Ghennàrgiu de su 2012, in su matessi mercadu, sos terroristas aiant mortu 185 innotzentes.

Assàchiu de Parigi. Mortu Abaaoud. S’assìtiu de sa gendarmeria in intro de note peri sos gurgos de Saint Denis

de Maurìtziu Sale

Deretos Ansa/Epa. Url imàgine

Arbeschende a oe , in Saint Denis, unu de sos apendìtzios pru iscurigosos de Parigi, b'at àpidu un'interventu massitzu de sa gendarmeria frantzesa. Paret chi nche siant cròmpidos a cue sighende sos indìtzios de unu telefoneddu. Aparèchiu chi, nât chi, unu de sos mortores - chenàbura colada, sa die de s'assàchiu - nch'aiat imboladu a intro de un'istèrgiu pro s'arga, a probe de su Bataclan, su teatru malefadadu.

Raqqa, sa capitale de su califu. Su primu obietivu frantzesu a pustis de su disacatu pariginu

de Maurìtziu Sale

Raqqa suta su fogu frantzesu e americanu. URL imàgine

A podet , unu cabu de Istadu, pònnere sa vida de fìgios suos in perìgulu? A podet fundare subra de sa revesa sa cherta de s'òrdine e de sa seguràntzia natzionale? Sa de su califadu, contra a sa Frantza in particulare, est un’atzione o una reatzione? E si est una reatzione , cales sunt sas aziones chi l’ant originada? Pregontas galu suspesas in àeras. Imbeladas dae su fumu e dae su nuscu de sa pùrvura. Ca est custu su chi est acontessende in Frantza. E non dae eris. Non dae sa die de sos assàchios chi ant cajonadu sa morte de 129 pessones e unu tràuma grae pro àteras 352. S'atzione frantzesa contra a s'Istadu islàmicu movet dae prus a tesu. Dae su 8 de cabudanni in pessu coladu, cando Hollande e su cunsessu ministeriale suo, disinneint sa campagna militare contra a s'Is movende dae s’Iraq.

Sirbones fintzas sa giòvia

de Lisandru Beccu

Deretos lìberos. Url imàgine

Su Comitadu faunìsticu de sa Sardigna custu mangianu at votadu a majoria pro autorizare sa cassa a su sirbone fintzas sa giòvia. Su cussìgiu l'aiat presentadu, in una riunione pretzedente,su rapresentante de sa Confederazione italiana agricoltori, a pustis de sa crèschida de sos dannos cajonados dae sos sirbones in su setore agrìculu. Sa proposta de nche pònnere su tema in s'òrdine de sa die l'aiant aprovada de tres duas partes de su comitadu faunìsticu. Favorèvoles fiant sos assòtzios ambientalistas, sos assòtzios de sos massajos, totu sos assòtzios de cassa e sas provìntzias de Casteddu, Tàtari, Aristanis e Carbònia-Igrèsias.

Continuidade territoriale, arribant 30 milliones

de Lisandru Beccu

Deretos lìberos. Url imàgine

Su guvernu italianu at postu in sa mesa 30 milliones de èuros pro sa continuidade territoriale aèrea dae e pro sa Sardigna. Dinare postu a disponimentu dae su Consìgiu de sos Ministros e chi, in sos ùrtimos annos, nch'essiat semper dae sas càscias de sa Regione. Custa borta est s'istadu – e pro gente meda est giustu chi siat gasi – a garantire su deretu de sos sardos a biagiare cun sas matessi tarifas de sos àteros tzitadinos italianos.

"Aux armes". Hollande, sa gherra e s'istadu de urgèntzia

de Màuru Piredda

Deretos Philippe Wojazer / Reuters. Url imàgine

Su segundu Imperu frantzesu teniat un'innu natzionale chi sia diat pòdere cantare finamentas oe. "Partant pour la Syrie" (movende conca a sa Sìria) pargeit prus dèghida de sa Marsilliesa. Sa grandu rivolutzione anti-assolutista fiat, pro Napoleone su de tres, un'acadessimentu de si nch'ismentigare.

Giornalismu, opinione pùblica e superioridade otzidentale

pàrrere de Màuru Piredda

Unu legionàriu. Deretos lìberos. Url imàgine

Intre is critèrios impreados pro seletzionare un'acadessimentu, e duncas pro ddu furriare a noa, ddoe nd'at unos cantos chi ponent agigu de oriolu. A su nessi a nois. Unu de custos pertocat su livellu geràrchicu de is sugetos interessados. Cosa chi, a dolu mannu, podimus iscumproare in custas dies.

Spezia-Casteddu 0-3

de Lisandru Beccu

Comente aìamus naradu in sas partidas coladas, sos megioros in sas fases de giogu pariant bonos e s'iscuadra sarda pariat creschende. Sa defensa e su tzentrucampu como si movent bene coordinende·si e resessende a cuntènnere sas avantzadas aversàrias. S'atacu est una cunfirma. Sa partida de oe est parta difìtzile giai dae sos primos minutos, difatis sos òmines de Bjèlica lassaiant pagu tretu a sos aversàrios atachende·los in cada botza.

Lìbia, un'atacu americanu ochit a Abu Nabil

de Lisandru Beccu
 

 

Sa noa de sa morte de Abu Nabil arribat a pustis chi unu drone americanu aiat mortu a Mohammed Emwazi (giòvia colada), s'iscannadore inglesu de s'Is, e a pustis de su degòlliu de Parigi. Su cabu de s'Isis l'ant mortu in Trìpoli duos F-15 americanos. L'at cunfirmadu su Pentàgonu.

«Deus est mannu!», torrat a Parigi su terrorismu de màdrighe religiosa?

de Màuru Piredda

Deretos Carlos Latuff

Tzocos in onore a Allah (su nùmene àrabu de su matessi deus de is cristianos), fusiladas, fertos, mortos, ostàgios. Parigi nch'est torrada a rùere a intro de is momentos de timoria e de dudas a deghe meses dae s'assàchiu de Charlie Hebdo.

Curdos e Yazidas liberant Sinjar e partzint s'Istadu islàmicu

de Màuru Piredda

Fèmina curda. Deretos lìberos. Url imàgine

S'Isis atacat in Lìbanu, ma est retzende unos cantos corfos in Sìria e in Iraq. S'ùrtimu est su de Sinjar. No est mancadu su sustennu aèreu de is americanos, ma sa tzitade nord-irachena, a pagu tretu dae Mosul, est istada liberada dae unu commando partigianu unidu in ue ddoe agatamus cumbatentes curdos de Hpg, Yja-Star, Ypj, e Ypg (formatziones ligadas a su Pkk de Apo Öcalan e a s'ispissu cuadas dae s'informatzione otzidentale chi faeddat petzi de Peshmerga) e de is brigatas yazidas Ybs. Ma non semus chistionende petzi de una tzitade liberada.

Lìbanu, grandu arrennegu e protestas mannas contra a s'atentadu dùplitze de Isis in Beirut

de Màuru Piredda

Beirut a pustis de is atentados.
Deretos Khalil Hassan, Reuters/Contrasto. Url imàgine

Nch'est cròmpidu a 43 su nùmeru de is mortos (prus de 240 is fertos) a pustis de is atentados suitzidas acumpridos eris dae s'Isis in Beirut, Lìbanu. Su primu kamikaze at seberadu de si sacrificare in una carrera prena de gente in su bighinadu de Burj el Barajneh. A pagu tretu e a pagos minutos dae sa prima, sa segunda esplosione, cara a unu tzentru culturale isciita (su de tres atentadores si nch'est mortu in antis de si pòdere sacrificare, pròpiu a cajone de is esplosiones).