26/11/15

Sa Rùssia blocat sas fruniduras de su gas a s'Ucraina e in Crimea sunt galu sena currente elètrica

de Maurìtziu Sale

Deretos AP Photo/Alexander Polegenko. URL imàgine

Unas cantas dies a oe, in Crimea, belle duos milliones de pessones sunt abarradas sena currente elètrica. Fiat sa note intre sàbadu 21 e domìniga 22. Paret chi s'arressada de su servìtziu pùblicu esseret a cajone de unos cantos atacos de orìgine disconnota atuados cun sa punna dislindada de sabotare sas lìnias. Su guvernu regionale de Crimea - regione annètida a sa Rùssia in su mese de martzu de su 2014 - at decraradu s'istadu de emergèntzia. Ukrenergo, su grupu cummertziale ucrainu chi gestit sas lìnias elètricas at comunicadu chi cando ant proadu a pònnere mèdiu a su dannu, ant agatadu, a probe de sas turres chi reghent sos cavos, unos cantos ativistas. At agiuntu chi no est craru a cale grupu apartennerent e chi «sa casta de sos dannos mustrat chi sos atacos sunt istados praticados cun bombas o àteros dispositivos fatos pro esplòdere». No est galu craru duncas chie apat cajonadu su dannu e si b'apat fertos o mortos a cajone de su disservìtziu.

Est de oe imbetzes sa noa chi sunt semper prus in turmentu sas relatziones diplomàticas intre Rùssia e Ucraina. Mescamente a pustis chi Gazprom - su produtore russu prus mannu de gas naturale - at annuntziadu su blocu de sas fruniduras a Kiev e chi at minetzadu de firmare fintzas sas de su carbone. Artziende gosi de unas cantas tacas su livellu de tensione e creschende s'iscòrriu giai mannu chi si sunt ingendrados dae sa die chi est mancada sa currente elètrica in totu sa Crimea. Su Primu ministru ucrainu, Arsenij Jacenjuk, at rispostu sustenende chi at giai agatadu àteros frunidores de gas a unu prètziu fintzas prus baratu. Sos cuntrastos intre sos duos paisos sunt semper peorende pròpiu dae sa die de su sabotàgiu a sas lìnias elètricas e b'est s'arriscu mannu chi nche potzat finas brincare s'armistìtziu intre Kiev e sos separatistas filo-russos. Unu disacatu in fatu de s'àteru. Un'echilìbriu giai dèbile chi arriscat de si nche rùere de su totu.

Gazprom aiat giai minetzadu su blocu de sas fruniduras de gas a cajone de su ritardu in sos pagamentos antitzipados, comente previdiat sa clàusola prus de importu de su cuntratu. Kiev at pretzisadu chi at a garantire sa tzerachia de passàgiu pro sos gasdotos russos conca a s'Europa. In ue - ammentamus - sos paisos chi ant aderidu a s'Unione europea còmporant dae sa Rùssia pagu prus o mancu sa de tres partes/una de su gas chi lis bisòngiat. E su mesu nche colat in sos gasdotos chi rugrant peri totu s'Ucraina. In su mese de Santandria Kiev at giai importadu 400 milliones de metros cubos de gas russu e su ministru pro s'energia, Volodymyr Demchyshyn, at decraradu chi pro custa chida su paisu tenet una riserva bastante de gas naturale. Una chida de pasu, duncas. E a pustis?