Casteddu-Novara 0-1

de Lisandru Beccu

Su disafiu cun su Cesena nche cheret ismentigadu deretu e sa de oe est s'ocasione mègius pro lu fàghere. Paràula crae: prodùere giogu. Siat pro cunfirmare chi su primu postu in classìfica si lu meressent sos sardos e siat pro ammustrare chi, cun un'iscuadra in emergèntzia (medas sunt sos iscualificados e sos infortunados) sas alternativas a disponimentu de Rastelli sunt de livellu artu.

Vendola babbu. Sa chistione de s'ùteru in allogu torrat a essire a campu

de Màuru Piredda 

Deretos TipsTimesAdmin/Flick.com - Url imàgine

Su grandu emendamentu chi at mudadu is inditos de su Ddl Cirinnà dd'ant aprovadu sa chida colada. Una mesura chi sighit a non cuntentare is de su "family day" («Nch'introduit sa coja omosessuale in Itàlia», at naradu Massimo Gandolfini) e nemmancu su bonu de is ativistas cun is colores de s'arcu de chelu (ca nât chi finamentas su ddl originàriu fiat fartosu). Ma in custas dies est torrende a essire a campu una chistione chi, mancari non ddoe intraret nudda, fiat mentovada a inghìriu de s'iter legislativu in contu de uniones tziviles: s'ùteru in allogu. Totu est nàschidu dae sa noa chi pertocat a Nichi Vendola, a su cumpàngiu suo Ed Testa e a su pipiu Tobia Antonio essidu a sa lughe in Califòrnia gràtzias a s'agiudu de una fèmina. Sa pràtica no est noa (mancari non siat ammìtida in Itàlia), ma is polèmicas sunt pròidas comente chi esseret coladu unu tziclone atlànticu. Mescamente ca si chistionat de una còpia omosessuale e ca unu de is duos est unu polìticu nòdidu.

Eletziones in Irlanda e Iran, primàrias in is Istados unidos, referendum in Isvìtzera. Coa de chida eletorale peri su mundu

de Màuru Piredda

Is resurtados de is eletziones irlandesas nos ammustrant una derruta de is partidos chi ant guvernadu in sa de 31 legisladuras, est a nàrrere su Fine Gael (sa "genia de is irlandesos" de màdrighe liberale) e is laburistas. A su matessi tempus ddoe at àpidu una crèschida de is chi fiant in s'opositzione: is natzionalistas de manca de su Sinn Féin ("nois etotu") e is "gherreris" de su Fianna Fáil, in cuntierra dae tempus meda cun su Fine Gael, mancari non ddoe apat diferèntzias de natura programàtica. Ambos is partidos de tzentru dereta tenent is nùmeros (e su cunsensu de sa classe sotziale issoro) pro formare unu guvernu de grandu coalitzione "a s'irlandesa" (a dae chi est unu cuntzetu chi s'impreat cando si nche bàrigat sa làcana intre dereta e manca e chi podiat inditare su guvernu coladu), ma, a su chi narant ambos, no est chistione praticàbile. Situatzione prus chi non difìtzile.

Nùgoro ammentat a Ànghelu Caria

de Lisandru Beccu

Sa die de s'ammentu de Ànghelu Caria est cumintzada cun s'introduida de su sìndigu Andrea Soddu, sighida dae s'interventu de s'assessore Cocco. A 20 annos dae sa morte, sa tzitade at chertu tzelebrare su professore, su poeta e su polìticu. Custu fiat Caria, òmine lìberu chi bisaiat su riscatu de s'ìsula sua.

Cesena-Casteddu 2-0

de Lisandru Beccu

Contra a su Pescara, sa chida colada, sos ruju-biaitos si nch'ant leadu tres puntos de oro, bortulende una partida chi pariat dorta e faghende·si basare dae sa sorte bona. Cada partida però tenet un'istòria a contu suo, e sa fortuna tocat fintzas de si la conchistare cun su giogu bonu. Cosa chi, in sas ùrtimas chidas, paret chi nche siat bandidende chissai in ue. Ischimus chi sas ocasiones podent mudare totu sa partida, ma sas iscuadras de livellu parant fronte e sighint a mòlere.

Su tempus. Temporadas, fritu e arriscu idrogeològicu

de Lisandru Beccu

Incarca subra de s'imàgine pro l'ismanniare

A coa de sa chida at a arribare s'abba. S'ufìtziu de s'amparu tzivile at emìtidu un'avisu de arriscu idrogeològicu bàsciu (colore grogu), est a nàrrere cun crititzidade ordinària. At a èssere interessada totu sa Sardigna pro totu sa die de cras. Dae su mangianu, sos fenòmenos, acumpangiados dae sa mèngua de sas temperaduras, ant a interessare su ladus de ponente, fintzas a si nch'istèrrere a su restu de s'ìsula. Si prevident temporadas ispartas cun bentu forte e cun gràndine. Dae domìniga sero, a dae chi at a pròere prus pagu, sa situatzione at a megiorare.

Republicanos e democràticos in cherta de s'anti-Trump, su 27 is primàrias de s'aineddu in sa Carolina de su Sud

de Màuru Piredda

Incarca subra de s'imàgine pro dd'ismanniare

S'essida de Jeb Bush dae sa cursa republicana no at favoridu is candidados chi, a bàtimas, sunt proende a firmare sa martza lestra e grae de Donald Trump. In Nevada, pagas dies a oe, su capotatzu nieddu at otènnidu prus de su 45% de is cunsensos crompende·nche a 82 delegados. Ted Cruz e Marco Rubio abarrant in segunda e in sa de tres positziones cun 17 e 16 delegados, de pare a pare. S'ispera issoro est chi John Kasich e Ben Carson nàrgiant "adiosu", sighende s'esèmpiu de Bush, de Mike Huckabee, de Rand Paul, de Rick Santorum, de Chris Christie, de Carly Fiorina e de Jim Gilmore. Ma, cara a is 14 cumpetitziones de su primu de martzu, ambos, Cruz e Rubio, s'ant a gherrare s'unu contra a s'àteru pro pòdere nàrrere a sa banda "moderada" de su partidu chi s'anti-Trump ddoe est. Ma finamentas in su campu democràticu est a cumprèndere chie at a pòdere èssere, cara a sa conchista de sa Domo arba, s'anti-Trump.

"Reatziones" Facebook, a Zuckerberg su "M'agradat" non ddi bastaiat. Ma mancat su "Non m'agradat"

de Màuru Piredda

A Mark Zuckerberg su "M'agradat" non ddi bastaiat. Dae oe, in Facebook, tenimus chimbe possibilidades noas pro marcare unu messàgiu de istadu iscritu dae àtere. "Innamoradu" ("Love"), "Tostu de su risu" ("Ahaha"), "Ispantadu" ("Wow"), "Tristu" ("Sigh") e "Arrennegadu" ("Grr"). Sunt is reatziones chi podimus seberare una bia chi, cun su puntadore, colamus subra de s'iscrita “m'agradat”.

Emigrantes, semper prus pitzinnos morint in mare

de Lisandru Beccu

Deretos Global project. Url imàgine

Dae su mese de cabudanni de su 2015, in mèdia, sunt mortos duos pitzinnos cada die. Criaduras chi, in pare cun sas famìlias issoro, ant chircadu de nche barigare su Mediterràneu de levante, pro agatare sorte bona in Europa. S'Oim, s'Unhcr e s'Unicef ant cunfirmadu chi su nùmeru est sighende a crèschere.

Limba italiana. Canguru: animale o metàfora polìtica?

de Maurìtziu Sale

Incarca subra de s'imàgine pro l'ismanniare

Su canguru est un'animale curiosu chi, imbetzes de caminare, isghelat a brincos. Presente su prus in Austràlia, pertenet a sa famìlia de sos macropòdides (sos peimannos), in s'òrdine de sos marsupiales (dae marsùpiu, una genia de bussa chi tenent a banda de dae in antis, in bentre, in ue pro una trata acasàgiant sos minoreddos issoro in pessu nàschidos fintzas a cando non si nch’istitant).

Primàrias Iua. Trump bolat in sa Carolina de su Sud, cras s'addòbiu republicanu in Nevada

de Màuru Piredda

Incarca subra de s'imàgine pro dd'ismanniare

Su messàgiu facebook de Matteo Salvini («Go, Donald Trump go!») podet èssere sa mègius sìntesi de s'interessu chi est creschende a inghìriu de is primàrias republicanas in is Istados unidos. Is chi bolent pesare muros contra a is immigrados sunt bidende in su milliardàriu republicanu un'alleadu addae de s'Atlànticu, pro nudda oriolados de is faeddos de Frantziscu I. Su paba aiat naradu chi chie ddos pesat, is muros, no est cristianu. Ma Trump, pro parte sua, at rispostu chi ddos at a fàghere finamentas prus mannos. E prus manna s'est faghende sa boghe sua intre is eletores republicanos. A imoe, a dae chi nd'at conchistadu 44 in sa Carolina de su Sud, tenet 61 delegados intre is chimbe candidados galu in cursa. A Jeb Bush non dd'est bastadu s'agiudu de su frade George W. Resurtu làngiu e retiru lestru. Cras ddoe at a èssere s'addòbiu (su "caucus") de su Nevada. In cue amus a bìdere si s'elefante s'at a tìnghere galu prus de nieddu.

Plàstica, resursa de valorizare

de Lisandru Beccu

Deretos comunesommacampagna, Url imàgine

Unu mundu in ue totu sa plàstica si podet ritziclare. Sa prospetiva la descriet su raportu “The new plastic economy: rethinking the future of plastics” de s'Ellen MacArthur foundation. S'istùdiu narat chi, in die de oe, sa majoria de sos imballàgios de plàstica sunt impreados una borta ebbia. Si nche perdet su 95% de su valore de su materiale. Est a nàrrere dae 80 a 120 milliardos de dòllaros cada annu.

Casteddu-Pescara 2-1

de Lisandru Beccu

Giorronada nùmeru 27

In sa partida de s'andada sos òmines de Rastelli nche sunt torrados a domo a manos iscutas, perunu puntu. Fiat sa prima derrota de s'istajone. Ma ammentemus·nos chi, pro sos sardos, a giogare in s'istàdiu de domo cheret nàrrere a tènnere un'arma in prus. Finas a como 13 partidas bìnchidas, unu parègiu e peruna partida pèrdida. Oe però, su Pescara cheret fàghere puntos pro si nch'acostiare a su segundu postu e pro chircare de si nch'istesiare dae su trenu de sos isparègios.

Egitu, sa politzia sighit a ochìere. Al-Sisi cara a una pesada populare?

de Màuru Piredda

Deretos La Presse/Reuters. Url imàgine

Sa note in pessu colada, in su bighinadu cairesu de El-Darb Al-Ahamr, ddoe at àpidu un'àtera morte cajonada dae sa politzia de Al-Sisi. A su chi narat su giornale Al-Ahram (mentovende una nota de su ministeru de s'Internu) paret chi sìamus cara a un'acadessimentu de crònaca niedda, nudda de prus. Unu politziotu, intrende·si·nche a unu taxi, at àpidu unu chertu cun su tzaferru pro chistiones de pagu contu. Nât chi dd'at mortu pro errore a pustis de si nd'àere bogadu sa pistola pro dd'assussegare. Mohamed Ali Ismail aiat 24 annos. Lestra sa reatzione de is presentes: su politziotu si nch'est dèpidu fuire pro no èssere fertu issu puru. Su generale de sa Diretzione de seguresa, Khaled Abdel Mataal, at naradu chi su mortore at a èssere arrestadu. Ma ddoe at àteru a rodeu. Su sistema de abusos essidu a campu cun sa morte de su chircadore italianu Giulio Regeni at a pòdere cajonare una pesada populare noa, che a sa de pratza de Tahrir de su 2011. Dd'at naradu Wendell Steavenson, càlamu de su Financial Times e osservadora a minudu de sa rivolutzione chi nch'at bortuladu su poderiu de Hosni Mubarak.

Apple. Terrorismu e datos personales: su refudu de Tim Cook

de Maurìtziu Sale

Marcas registradas. Totu sos deretos de sos sìmbulos aziendales pertenent a sos meres.
Incarca subra de s'imàgine pro l'ismanniare

Gherra a su terrorismu, seguràntzia internatzionale e riservadesa de sos datos personales. Est de custas dies sa rechesta de una Corte federale americana tesa a otènnere dae sa Apple  - s'azienda fundada dae Steve Jobs -  unu sistema chi permitat de nch'intrare a intro de sa memòria de su iPhone5 (telefoneddu a tecnologia avantzada) de Syed Rizwan Farouk. Unu intre sos autores presuntos de s'assàchiu terrorìsticu cun 14 vìtimas in San Bernardino, su 2 de nadale in pessu coladu. Sa Corte at acraridu chi diat chèrrere su sistema petzi pro intrare a su telefoneddu de Syed Rizwan Farouk, ma Tim Cook, s'amministradore de Apple, no la pensat a sa matessi manera e narat chi «diat èssere un’antepostu tropu perigulosu pro su venidore».

Primàrias republicanas, George "minore" Bush contra a Trump: «Est unu ponefogu»

de Màuru Piredda

Deretos Ansa/Ap, Url imàgine

Mancant tres dies a is primàrias republicanas de sa Carolina de su Sud. S'istadu atlànticu, connotu pro àere comintzadu su protzessu de setzessione sudista in su 1860, rapresentat una tapa de importu pro sa cursa de Jeb Bush, frade de George Walker e fìgiu de George Herbert Walker. Ambos is ex presidentes aiant bìnchidu sa cumpetitzione pro sa candidadura in su 1988, in su 1992 (su "senior") e in su 2000 (su "junior"). Duncas, sa Carolina meridionale est comente chi esseret unu fèudu pro sa famìlia petro-republicana. E, difatis, a Jeb, George minore dd'est faghende campànnia eletorale pro chi nche colet a Ted Cruz e a Donald Trump. Mescamente a Donald Trump, cunsideradu che a unu «ponefogu». Paràulas graes, si cunsideramus su fogu mediorientale galu allutu a cajone de is interventos bèllicos suos in Afghanistan a primu e in Iraq a pustis. In s'ìnteri contra a Trump s'est movende finamentas su presidente Obama: «Sigo a pensare chi no at a fàghere su presidente. Tèngio cunfiàntzia in su pòpulu americanu. A ddu fàghere est unu traballu matanosu, no est comente a èssere in televisione». Ma s'àteru ogru de Obama nch'est in Nevada, ca sa matessi die s'at a tènnere s'addòbiu democràticu. A imoe Bernie Sanders tenet duos delegados in prus de Hillary Clinton.

Sìria, ospidales bombardados e informatzione a bìculos

de Màuru Piredda

Deretos Msf. Url imàgine

Sunt a su nessi 50 is mortos a pustis de is bombardamentos de eris contra a ospidales e iscolas in su nord de sa Sìria. Dd'at annuntziadu su segretàriu generale de is Natziones unidas Ban Ki-moon, orioladu pro s'àndala mala chi est pighende su cunflitu. Intre is istruturas corfadas finamentas un'ospidale de is Mèigos sena fronteras (Msf): bator is coetes retzidos in duos atacos, unu in fatu de s'àteru. A su chi narat Massimiliano Rebaudengo, cabu missione de Msf, «sa derruta de custu ospidale privat de is curas 40mìgia pessones chi bivent in custa zona de gherra». In su presìdiu Msf, chi contaiat 30 letos, duas salas operatòrias, un'ambulatòriu e una sala de emergèntzia mèiga, ddoe traballaiant 54 pessones. 1500 is patzientes cada mese. Ma de chie est sa neghe? Dae cale àeroplanu sunt mòvidos is coetes? Eris non ddoe aiat peruna duda: is russos. Is giornales de oe abarrant agigu prus arrechetados.

Biopsia lìcuida, rivolutzione in sa diàgnosi tumorale

de Lisandru Beccu

Deretos odontonetwork.com, Url imàgine

Sos detàllios de s'esame los at presentados David Wong in unu cunvegnu de s'Assòtziu americanu pro s'avantzamentu de sas sièntzias (Aaas). Su chircadore de s'Universidade californiana de Los Àngeles at naradu chi: «Si su tumore est a rodeu in su sàmbene o in sa salia de una pessone, custa proa permitit de l'agatare. B'at bisòngiu petzi de unu gùtiu de salia e sos resurtados ant a èssere a disponimentu in pagu prus o mancu deghe minutos».

Su Tempus. Prevìdidas temporadas cun arriscu idrogeològicu

de Maurìtziu Sale

Incarca subra de s'imàgine pro l'ismanniare 

Su comunicadu difùndidu dae s'ufìtziu de s'Amparu tzivile chistionat de arriscu mèteo e duncas idrogeològicu cun crititzidade ordinària (colore grogu). S'arriscu movet dae sas 18,00 de oe fintzas a sas 24,00. Sos giassos interessados dae s'arriscu sunt :Iglesiente, Campidanu, sas àreas de su Riu Piscanàpiu (Gennas Serapis-Montevecchio),Tirsu e Logudoro. Sas previsiones annùntziant abba e temporadas malas. Mescamente a banda de su setentrione de Sardigna. Cun cùcuros chi nche diant pòdere cròmpere - a su chi narant in su comunicadu sos espertos de s'aeronàutica militare de Dèximu Mannu - a 10/15 millìmetros in pagu prus de ses oras. Su bentu chi s'at a pesare, movet dae traessàrgiu a maestrale chi oe però, a sero, at a abrandare. Cras imbetzes s'ant a afortire dae ovest e nord-ovest. No ant a mudare sas temperaduras: màssimas intre sos 8 grados ogiastrinos e sos 17 de Casteddu.

Dèximu Mannu. Suspesos dae s’incàrrigu 14 operadores de s’Aias

de Maurìtziu Sale

Dèximu Mannu est una biddighedda a pagu tretu dae Casteddu. Pagu prus de 8mìgia sunt sas ànimas chi nde carcant sas carreras a fitianu. E nòdida est in contu de crònaca, ca acasàgiat una intre sas bases militares prus mentovadas sas ùrtimas dies. Mentovu nàschidu a cajone de su fatu chi forsis la diant serrare ca sos militares istràngios, tedescos su prus, sunt movende·si·nche a aterue.

“Pubertet”, s'educatzione sessuale pro pipios in sa televisione natzionale norvegesa

de Màuru Piredda

Pompiende·ddos in Youtube paret chi, cunforma a sa morale chi règulat is trasmissiones nostras, siamus cara a oto filmados produidos dae carchi colletivu antagonista de màdrighe "gender". Mescamente si pensamus chi pro ddos pòdere castiare tocat de nch'intrare a su contu personale de sa prataforma e chi, in antis chi comintzet cada vìdeu, ddoe essit a campu un'iscrita chi avisat carchi tele-ispetadore (sensìbile?) chi ddos potzat ritènnere pagu dèghidos. Ma no est una sèrie de filmados pornogràficos. Est petzi sa versione Youtube de "Pubertet" (pubertade), unu programa trasmìtidu in sa televisione natzionale norvegesa. Educatzione sessuale pro pipios, duncas.

Latina-Casteddu 1-3

de Lisandru Beccu

Sa trasferta in Latina podet pàrrere perigulosa, ma sa paràula crae est “bìnchere”. Siat pro nche cantzellare sas ùrtimas prestatziones, agigu iscoloridas, e siat pro aumentare su distacu dae sa segunda in classìfica.

Marijuana? In domo si podet

de Maurìtziu Sale

Deretos usomedico.it URL imàgine

No est reatu, a si pònnere in domo duos fundos de marijuana (Cannabis sativa) pro impreu personale. E duncas mancu pena b'at. L'at afirmadu sa de ses setziones penales de sa Cassatzione cun sa sentèntzia nùmeru 5254/16. Sentèntzia, depositada su 9 de freàrgiu in pessu coladu, in ue resurtat annullada sa cundenna comminada, dae sa Corte de apellu de Trento in su mese de santandria de su 2013, a duos giòvanos de 20 annos. Sos pitzinnos istaiant in pare, more uxorio, in sa matessi domo e aiant pensadu a si nde pònnere duos fundos in intro de un'armàriu sestadu, cun artesania mastrina, a forma de serra. In prus teniant, semper in domo, un'essicadore automàticu. Aina pro su tratamentu de sas fògias una bia goddidas dae su fundu.

Undas gravitatzionales, cumintzat un'era noa

de Lisandru Beccu

Deretos R. Hurt/Caltech JPL, Url imàgine

Si nch'aberit una pàgina noa istraordinària pro sa fìsica. Sas undas gravitatzionales chi, Albert Einstein aiat prevìdidu in su sèculu coladu, esistint a beru. Las at rilevadas un'aina chi si narat Ligo (Laser Interferometer Gravitational-Ware Observatory) in sos Istados unidos.

Sìria, acabbu de is ostilidades? Is mortos cròmpidos a 470mìgia

de Màuru Piredda

Lavrov e Kerry. Deretos Ansa/Ap. Url imàgine

  

«Ddoe at unu resurtu, oe in Mònacu, pensamus de àere fatu carchi progressu. In ambos frontes: ostilidades e agiudos. E custos progressos podent mudare sa vida cuotidiana de is sirianos». Sunt is faeddos de John Kerry, su segretàriu de istadu (est a nàrrere su ministru de is Afares èsteros) americanu a pustis de s'acordu provisòriu sigladu in pare a su collega suo, su russu Sergej Lavrov. Is americanos boliant unu "sessade su fogu" lestru, immediatu, pro impedire sa conchista de Alepu. Is russos, imbetzes, a primos de martzu. In su cumpromissu chi est essidu a campu si chistionat de una chida, dae oe. Pro su chi pertocat is agiudos, is Natziones unidas ant a propònnere unu pranu a su Grupu internatzionale de suportu a sa Sìria, chi dd'at a compidare. Ma is opositziones sirianas in esìliu ant refudadu sa proposta. De prus, su perìgulu chi is raportos intre Rùssia e Iua si potzant reghentiare ddoe est totu cantu.

Gilles Simeoni in Sardigna

de Màuru Piredda

Gilles Simeoni. Deretos Corsica oggi. Url imàgine

Eclissadu dae sa tapa eletorale de Matteo Salvini, oe ddoe at àpidu un'àteru brincu a Sardigna. Su de su presidente de su Consìgiu esecutivu de sa Còrsica, Gilles Simeoni, nch'at barigadu is Bucas de Bonifàtziu, pro sa prima bìsita ufitziale sua dae cando est istadu eletu. A pustis de s'arribu a Lungoni est mòvidu conca a Badesi pro s'oviare cun is rapresentantes de s'Unione de is Comunas de sa Gaddura de susu pro chistionare de progetos de cooperatzione. A sero sa calada conca a Muristeni, pro inaugurare s'assòtziu "Sardegna-Corsica". Ambas is initziativas ddas at ordimingiadas su Partidu de is sardos. No est mancadu su "bene bènnidu" dae banda de is sardistas chi, cras, dd'ant a oviare pro chistionare de prospetivas unitàrias intre is duos pòpulos. Semper pro cras est prevìdidu s'addòbiu cun su presidente sardu Frantziscu Pigliaru in contu de trasportos, amparu de s'ambiente, urbanìstica, immigratzione, turismu, limba e cultura. Simeoni, a pustis de is intzidentes de Nadale in Ajacciu, aiat manifestadu sa contrariedade sua contra a is «atziones ratzistas chi non rapresentant sa Còrsica chi cherimus».

Primàrias New Hampshire, binchent Sanders e Trump. Imoe tenent prus delegados de Clinton e de Cruz

de Màuru Piredda

Incarca subra de s'imàgine pro dd'ismanniare

«Su resurtu de istanote cunfirmat chi semus fraighende sa rivolutzione polìtica chi a custa natzione ddi bisòngiat». Gasi Bernie Sanders in Twitter. Prus minimale Donald Trump: «Gràtzias, gente de su New Hampshire, bos istimo! Imoe conca a sa Carolina de su Sud». Is eletziones primàrias de "s'istadu de su granitu" ant cunfirmadu su chi is sondàgios fiant narende dae carchi die. Gasi, is duas alas estremas de custa cumpetitzione nche colant is chi aiant bìnchidu in s'Iowa. Sanders nche crompet a unu totale de 34 delegados (32 pro Hillary Clinton) e Trump a 17 (lassende·nche a Ted Cruz a 10).

Fèminas, polìtica e lege eletorale. Unu trinòmiu impossìbile?

de Maurìtziu Sale

Deretos Ansa. URL imàgine

Sardigna, 9 de freàrgiu de su 2016. Una lege eletorale chi non connoschet istadea. Una lege sena echilìbriu perunu. Una lege nàschida betza e de mudare cantu prus in antis. Mescamente pro su chi pertocat sas fèminas. «Nche semus cròmpidas a tretu de pòdere e de dèvere megiorare sa lege eletorale. De pònnere in paris s'ausèntzia de echilìbriu intre òmines e fèminas. E lu devimus fàghere leende conca a unu 50% de presèntzia feminile in sas listas eletorales».

Duos marioneteris impresonados in Ispànnia, pesadas pro sa libertade de espressione

de Màuru Piredda

Deretos Títeres desde abajo. Url imàgine

Nch'at coladu carchi die dae cando a Alfonso Lázaro de la Torre e a Raúl García Pérez, duos marioneteris, nche ddos ant postos in intro a pustis de una rapresentatzione teatrale in Madrid. Is "Títeres desde abajo" si sunt esibidos cun un'òpera satìrica, "La bruja y don Cristóbal", insertada in su calendàriu de su carrasegare. Ddoe at àpidu carchi protesta a dae chi in su pùblicu ddoe aiat finamentas pipios. Ma, comente bidimus in su situ issoro, sa "bruja" non faghet parte de is "Espectáculos infantiles". Sa cajone de s'impresonamentu est istada s'iscrita "GORA ALKA-ETA" in unu cartellu chi, in s'òpera, unu politziotu nche ponet subra de su corpus de una fèmina. Comente a bòlere ammustrare is manùgias giuditziàrias contra a is movimentos sotziales. "Alkaeta", in bascu, bolet nàrrere sìndiga. Impreende "Alka-eta", is marioneteris ant ironizadu subra de sa dereta chi cunsiderat perigulosas is Giuntas comunales ghiadas dae sa manca de Podemos e Izquierda unida.

Primàrias americanas, Trump e Sanders is favoridos in su New Hampshire

de Màuru Piredda

A pustis de su "caucus" de s'Iowa, chi una chida a oe at impinnadu ambos is partidos in cuntierra (est a nàrrere republicanos e democràticos), cras est sa die de is eletziones primàrias in su New Hampshire. Donald Trump (pro su partidu de s'elefante) e Bernie Sanders (pro su de su molente) parent is favoridos nointamen in s'Iowa siant arribados segundos, pro pagos votos, in fatu de Ted Cruz e de Hillary Clinton. A su chi narat s'ùrtimu sondàgiu de sa Monmouth University, su sotzialista Sanders nche ddi diat bìnchere 10 puntos pertzentuales a Clinton. Ma est beru finamentas chi is su 2008 is sondagistas si faddeint e Obama nche coleit a s'ex "first lady" nointamen is previsiones. Pro is republicanos paret chi su reatzionàriu Trump potzat bìnchere sena oriolos mannos a cajone de sa proa metzana de Marco Rubio (cunservadore de ratza cubana) in sa dibata televisiva.

Refudos. Possìbile su baratu de benes betzos in is ìsulas ecològicas comunales

de Màuru Piredda

Cun s'intrada in vigèntzia de su Collegadu ambientale (Lege 221/2015) su 2 de freàrgiu coladu, is Comunas nch'ant a pòdere ammaniare, in intro de is ìsulas ecològicas issoro, unos cantos giassos dispostos a sa cuncàmbia de benes betzos. Trastes giai impreados, ma chi non sunt galu de nche fuliare, s'ant a pòdere espònnere pro unu tempus istabilidu. In custa manera, chie esseret interessadu, nche ddos diat pòdere recuperare in antis chi nche ddos elìminent pro semper. Ddu narat s'artìculu 66 de sa lege mentovada chi mudat s'artìculu 180-bis de su Decretu legislativu 152 de su 2006. Pro su legisladore diat èssere una manera pro menguare sa cantidade de refudos e finamentas is gastos de gestione.

Turchia. Dèdicat sa vitòria a sos curdos mortos pro manu turca, 12 giorronadas de iscualìfica

de Maurìtziu Sale

Deretos cnnturk.com URL imàgine

Acabbada sa partida, bìnchida 2 a 1 dae s'Amedspor (sèrie C) contra a su Bursaspor(Süper Lig), Deniz Naki, tzentrucampista de s'Amedspor e autore de una de sas duas retes, at pensadu de fàghere cosa agradèssida e dèghida dedichende sa vitòria de s'iscuadra sua a sos curdos mortos pro manu turca. Su pensamentu suo l'at afidadu a sos canales de facebook e de twitter insertende·nche una frase càrriga de sentidu. 
«Dedicamus custa vitòria a totu sos cumpàngios mortos e a sos fertos a cajone de sa repressione rebesta chi sunt faghende in terra nostra dae belle duos meses. Semus fieros de èssere un'ispera de lughe pro sa gente nostra in grandu dificultade. Comente Amedspor, non nos semus sutamìtidos e mai nos amus a sutamìtere a nemos. Vida longa a sa libertade!» 
Inoghe sa Copa de Turchia 2015/2016.

Casteddu-Virtus Entella 1-0

de Lisandru Beccu

S'òbligu pro sos òmines de Rastelli est a bìnchere. Tocat de nche collire sos tres puntos pro mantènnere su primu postu in classìfica e pro cunfirmare s'imbatibilidade in su Sant'Elia.

Cracòvia, Auschwitz e Varsàvia, biàgiu intre lughe e iscuru

de Lisandru Beccu

Cracòvia, deretos lìberos

A andare a Polònia cheret nàrrere a bisitare sos logos de s'istòria e de sa cultura e mirare cun atentu sas tratas de unu passadu difìtzile. Dae s'invasione nazista a su fràigu de su campu de cuntzentramentu de Auschwitz-Birkenau.

Àfrica de giosso, frana in una mina aurìfera, tres operajos ancora ispèrdidos

de Lisandru Beccu

Deretos Reuters, Url imàgine

Sos sucurridores sunt intervènnidos deretu boghende·nche 87 minadores dae sa trampa in fundu de terra. S'irrainamentu est acontèssidu in una mina de Barbeton, in sa provìntzia de Mpumalanga, a pagu tretu dae sa làcana cun su Swàziland, in s'Àfrica de giosso. Logu nòdidu pro sa presèntzia de minas de oro.

Incuinamentu, s'Ue nch'àrtziat is livellos de emissiones de òssidos de azotu

de Màuru Piredda

Incarca subra de s'imàgine pro l'ismanniare

Est una pregonta chi bolet posta a banda de cale si siat idea o bisione de su mundu si potzat àere. Si s'economia controllat sa polìtica, amparadu podet èssere su benidore nostru? Is sèberos de su Parlamentu europeu in contu de emissiones legales de òssidos de azotu carchi duda nos dda diant dèpere pònnere. Narende chi nono a una rechesta de pònnere su vetu a is disinnos de sa Commissione europea (323 contràrios, 317 a favore e 61 astènnidos), su lìmite de 80 milligrammos pro vetura cada chilòmetru, impostu dae su Regulamentu comunitàriu 715 de su 2007, no at a esistere prus. Dae su 2017 su lìmite at a èssere de 168 milligrammos. Una crèschida de su 110%. Sa detzisione arribat a pustis de is impinnos solennes pigados in Parigi (Cop21), ma, mescamente, arribat a pustis de s'iscàndalu "dieselgate".

Uniones Tziviles. Ràdiu Maria, don Livio: at a arribare s'interru fintzas pro Cirinnà

de Maurìtziu Sale

Deretos Silenzio in sala (dae «Su Re» de Juanne Columbu) URL imàgine

«Torrade·li duncas a Tzèsare su chi est de Tzèsare e a Deus su chi est de Deus», nargeit Gesùs (Mateu evangèliu 22,21) a chie li fiat pregontende si diat àere dèvidu o mancu pagare sas tassas a sos Romanos chi, a su tempus, fiant ocupende sa Palestina.

Zelanda Noa, unu fìlighe de prata disafiat s'Union jack

de Màuru Piredda

Incarca subra de s'imàgine pro l'ismanniare

Su 3 de su mese ch'intrat, is tzitadinos neozelandesos ant a retzire a domo un'ischeda, a tales chi potzant detzìdere si mantènnere o nono s'Union jack in sa bandera currente. Dae s'11 nche dd'ant a dèpere torrare a imbiare cun su sèberu issoro. S'alternativa a sa chi tenent imoe (ufitziale dae su 1902 ma introduida in su 1869) est rapresentada dae unu fìlighe de prata, sìmbulu identitàriu de cussa terra reconnotu a livellu internatzionale. Sa fògia si subraponet a un'isfundu nieddu (colore onoradu a manera dèghida dae sa natzionale de rugby) e biaitu (che a su chelu e a s'otzèanu). Abarrat sa "Rughe de su Sud", sa costellatzione visìbile feti in s'emisferu australe. Sa Zelanda noa, duncas, indipendente dae su Rennu unidu dae su 1907, tenet s'oportunidade de nche pònnere a banda is rughes britànnicas.

Tabacu e pipadores: lege semper prus severa

de Maurìtziu Sale

Incarca subra de s'imàgine pro l'ismanniare

Su caragolu legislativu est semper prus istrintu pro sos pipadores. In prus de sos inditos postos dae sa lege Sirchia, deghe annos a oe, su decretu guvernativu atuale est galu prus severu e semper prus pagu sunt sos giassos in ue s'at a pòdere pipare. Inoghe sos riferimentos a sa lege noa.

Dae Casteddu a Bobadri. 100 Comunas cara a is eletziones

de Màuru Piredda

Sunt chentu is Comunas chi ant a dèvere annoare su Consìgiu comunale issoro in is eletziones imbenientes. Sa prus manna est Casteddu cun prus de 150mìgia abitantes. Sa prus minore Bobadri, in provìntzia de Aristanis, cun una norantina.

Arnaldo Otegi, dae sa prima die de martzu torra lìberu

de Lisandru Beccu

Deretos ara.cat, Url imàgine

S'ex parlamentare de sa manca patriòtica basca at renuntziadu a fàghere recursu contra a sa pena de inabilitatzione dae sos ufìtzios pùblicos. S'Udièntzia natzionale l'aiat impedidu de àere incàrrigos fintzas a su 28 de freàrgiu de su 2021.