Casteddu Tzitade metropolitana, Istatutu aprovadu

de Maurìtziu Sale

Deretos aegee.org  URL imàgine

S’ente in pessu nàschidu est a pitzu de deghesete Comunas e de una tzitade metropolitana. Sas funtziones provintziales nch’ant a colare in cabu a Casteddu cun lege regionale apòsita. S’amministratzione ordinària nch’est belle acabbada. E como b’est finas s’Istatutu pro regulamentare sa vida in intro a s’entidade giurìdica noa.

Su documentu nch’at barigadu s’aprovatzione su 23 de maju in pessu coladu e est isetende  petzi sa publicatzione. Sa matessi normativa at a assignare, partzende·los, sos poderes e sos còmpitos a sos rapresentantantes noos, intre Tzitade e Provìntzia de su Sud. «B’at cumintzende  un’era noa, – at naradu custu mangianu su sìndigu pro tempore Zedda presentende s’Istatutu in pare cun sos àteros sìndigos e consigieris – in sas dies imbenientes amus a pesare sos progetos chi ant presentadu totu sos àteros sìndigos».

Zedda at dadu a intèndere chi issu s’est giai mòvidu conca a unu venidore profetosu a dae chi – at decraradu - «b’at arribende 168milliones de èuros frutu de su Patu cun su Consìgiu de sos ministros. Como semus collende a pare e crobende totu sas rechestas de sos àteros sìndigos  - at acraridu -  e sas de su Patu intre Regione e Istadu italianu pro nch’istransire sos “dopiones”. Nos auguramus de nche pòdere acabbare su traballu intro de su mese de làmpadas». 

Rastelli rinnovat su cuntratu finas a su 2018

de Lisandru Beccu

Deretos cagliaricalcio.com. Url imàgine

Eris est arribada s'ufitzialidade. Massimo Rastelli at rinnovadu, pro àteros duos annos (finas a su 2018), su cuntratu chi lu ligat a su Casteddu. 

  

Prèmiu meritadu pro s'allenadore campanu chi, a oe, resurtat su primu allenadore chi apat bìnchidu su campionadu de Sèrie B cun s'iscuadra sarda. Sos ruju-biaitos, in s'istòria issoro, no nch'aiant acabbadu mai un'istajone a su primu postu in classìfica. 

  

Como est a torrare a mòvere dae nou e cun sos rinfortzos chi li deghent, pro chircare de fàghere unu campionadu sulenu. «So fieru de sighire a rapresentare a Casteddu, sa Sardigna e sos colores suos» - at naradu s'allenadore a pustis de sa firma.

Germània, bator mortos in sos allagamentos

de Lisandru Beccu

Deretos ANSA/EPA. Url imàgine

Su bilantzu de sos mortos nch'est pigadu a bator. S'abba de custas dies at inghenugradu su sud-ovest de sa Germània.

In sa tzitade de Schwaebisch Gmuend sunt mortas duas pessones, un'òmine e su pompieri chi fiat chirchende de lu sarvare. In Schorndorf, a una pitzinna de 13 annos l'at investida unu trenu. Fiat chirchende amparu in suta de unu ponte ferroviàriu. Su de bator est un'òmine de 60 annos chi est mortu in unu parchègiu suterràneu.

S'abba, ruta a tragonaja, at fatu dannos fintzas in Baviera, cajonende dannos graes in sa zona de Mittelfranken. Petzi in sa regione de Baden-Wuerttemberg b'at àpidu prus de 2.200 rechestas de agiudu.

Trasportos. Corsias eletrificadas pro càmios ìbridos, in Isvètzia sos primos esperimentos

de Maurìtziu Sale

Deretos auto.hwupgrade URL imàgine

In Isvètzia, intro de su mese de maju ant prevìdidu sos primos esperimentos reales, in su caminu, de custa novidade.  Ant fraigadu una corsia particulare longa 2 chilòmetros, a costàgiu de una super-istrada pùblica in s’oru a sa tzitade de Gävle. Su cuntzetu no est complicadu meda e aunit s’installatzione de lìnias aèreas eletrificadas, che pare a sas de sos trenos, e  de pantògrafos de cuntatu subra sa cabina de sos càmios.

Igrèsias in pratza pro sa defensa de s'ospidale

de Lisandru Beccu

Deretos Ansa, Url imàgine

 

Una deghina de pessones, custu mangianu, ant ocupadu s'àula consiliare de sa Comuna de Igrèsias. Sa protesta, acumpangiada dae una manifestatzione de 500 pessones, est mòvida dae carrera de su XX de Cabudanni finas a nche cròmpere cara a su palatzu tzìvicu. Posca, dae cue, calicunu at detzisu de intrare a sa Comuna pro dare prus visibilidade a sa protesta.

Batèrios resistentes: primu casu in sos Iua

de Lisandru Beccu

Deretos huffingtonpost.co.uk, Url imàgine

Sos dotores americanos ant registradu su primu casu de batèriu chi resistit a totu sos antibiòticos connotos. S'allarme est mòvidu dae sos tzentros de controllu e de preventzione de sas maladias.

Referendum costitutzionale. Su pòpulu si torret a mere

de Maurìtziu Sale

Deretos forexinfo   URL imàgine

Oe giughimus in limbas su cuntzetu de Referendum. Non si faeddat de àteru custas dies, in logu de giornale, de televisione e mescamente in sos sitos sotziales.  Sa paràula paret unu tzilibirche brinchende dae una tastiera a s'àtera. Est torrada a campu cun fortza movende dae sa  Roma antiga e crompende·nche a sa  moderna. Belle totus la connoschent e l'iscramant comente chi su referendum siat  Istrumentu màssimu de sa Democratzia. Ma tocat a dare cara, ca est argumentu dìligu chi non si prestat a valutatziones manicheas. Su referendum non semper est espressione de democratzia.

Frantza, notes fichidos e dies de atzione. Ma b'at chie pedit s'isciòperu generalizadu finas a su retiru de sa "loi travail”

de Màuru Piredda 

 

Deretos Jean-Sebastien Evrard, Afp. Url imàgine

 

Arrennegu sotziale, firmesa de vitòria, anneos peri sa Frantza. Temperaturas beraniles a banda, sunt dies prus chi non caentes sas chi nche sunt colende in custu maju tintu a ruju comente àteras bias in s'istòria. Su guvernu sotzialista (nointamen su nùmene) non nde cheret s'intesa de fàghere unu passu a dae in segus. Sa riforma de su traballu, nât chi, non si tocat. Gasi, in prus de no àere pigadu in cunsideru sas notes a sa ritza (“Nuit debout”) chi dae s'acabbu de martzu ànimant sas pratzas frantzesas, s'esecutivu ghiadu dae Manuel Valls non paret intimoridu (a su nessi est su chi narant) dae sa crèschida de sa mobilitatzione traditzionale operaja.

Idomeni, Grètzia. Cumintzat oe sa tràmuda de 8400 pròfugos

de Maurìtziu Sale

Deretos rtve  URL imàgine

Campu pròfugos de Idomeni, in Grètzia a làcana cun sa Matzedònia. Unos cantos giornalistas, parafrasende a Dante cun una similitudine forsis atrivida, ma serente, l’aiant definidu su Limbu infernale. Unu logu a ue fiat fàtzile a intrare, contra a sa voluntade, ma dae ue fiat impossìbile a fuire. Una cundenna. Unu Limbu, pròpiu. Unu cugione in ue nch’iscontare sos pecados finas sena nd’àere cummìtidu. Mescamente sos pipios. A chentinas, a mìgias, issipidos in una cherina istrinta, ludrosa e sena venidore.

Àustria, perdet sa destra estrema, ma de pagu

de Màuru Piredda

 

Van der Bellen, deretos Ansa/Epa. Url imàgine

 

Sas eletziones austrìacas las at bìnchidas su birde Alexander Van der Bellen. Ma petzi cun unu vantàgiu de 31mìgia votos. Su candidadu de sa destra estrema, Norbert Hofer de su Partidu de sa libertade (Fpö) fiat a primu cun su 51,93%, ma tocaiat galu de contare sas ischedas cròmpidas pro currispondèntzia (prus de 800mìgia, su 14%). Hofer, binchidore de su primu turnu (su 24 de abrile in pessu coladu), at ammìtidu sa derrota e at decraradu s'«annùgiu» suo: «Mi fiat pràghidu - at nâdu - a m'incurare de custu paisu galanu». Ma de duos, un’austrìacu sustenet a sos amigos de Salvini e de Le Pen.

Su fogu est giai una minetza in s'ìsula

de Lisandru Beccu

Si pesat su bentu, creschent sas temperaduras e s'arriscu de sos fogos divenit unu problema reale mancari siamus ancora in su mese de Maju. Eris sos òmines de s'Amparu tzivile, sos Pompieris, sa Forestale e sos voluntàrios sunt intervènnidos in tres frontes. 

  

Sa situatzione prus grae fiat sa de Carloforte in ue sunt intervènnidos duos elicòteros de sa flota regionale e unu Canadair. In Monti, in Gaddura, at operadu un'elicòteru ebbia. Àteros duos, imbetzes, nch'ant istudadu su fogu chi s'est allutu in Uta.

Paret chi non b’apat àpidu dannu a cosas o pessones.

Pro Vercelli-Casteddu 1-2

de Lisandru Beccu

Su Casteddu at bìnchidu sa Serie B. S'obietivu de su primu postu fiat de prestìgiu e sos ruju-biaitos non si l'ant lassadu fuire. Su campionadu est acabbadu belle pro totus francu pro sas iscuadras chi devent ancora giogare sos isparègios pro nche pigare a Serie A (Trapani, Pescara, Bari, Cesena, Spezia e Novara) e pro non nche calare a Lega Pro (Salernitana e Lanciano). Tres iscuadras, imbetzes, sunt cundennadas a torrare in segus de una categoria: Como, Modena e Livorno.

Uràniu impoveridu: sentèntzia in apellu a favore de sa famìlia Vacca

de Maurìtziu Sale

Deretos rpdefense  URL imàgine

Sa giustìtzia andat a dae in antis. Cun pasu, sena presse, a s’italiana diamus nàrrere, ma avantzat. A bias sos resurtados arribant e sunt a  favore de sa parte tzivile. Su prus sunt  contra, ma no oe.  Oe, pro sa famìlia de Sarvadore Vacca  - caporale majore de Nuxis (Casteddu), mortu a cajone de s’uràniu impoveridu -  est una die de giustìtzia. No est una die galana, non de cuntentesa  e mancu de vàllia si no esseret  pro s’entidade de sa rifata chi s’istadu italianu, su Ministèriu de sa defensa in particulare, l’at a reconnòschere: unu millione e mesu de èuros.

Ratm, Cypress Hill e Public Enemy, profetas de s'arrennegu?

de Màuru Piredda

Deretos @Ratm. Url imàgine

In su situ internet prophetsofrage.com, cumpartzidu via twitter dae sos Rage against the machine, b'at unu contu a s'imbesse. Ma galu non s'ischit ite b'at a acontèssere in s'acabbu de custu mese, cando su contu nch'at a cròmpere a una sèrie de nùmeros zeru. Su grupu chi, a pustis de s'interru de su fenòmenu grunge, at rivolutzionadu s'iscena musicale mundiale, ammesturende rap, chiterras hard rock e agitatzione zapatista/anarco-sindacalista, est dae su 1999 chi non pùblicat unu discu de cantzones suas. Ma Prophets of the rage, a pustis de sas primas indiscretziones, no at a èssere un'album nou de Zack De La Rocha e cumpàngios. Ca su rapper de ratza messicana non b'at a èssere. Su chiterrista Tom Morello, su bassista Tim Commerford e su baterista Brad Wilk s'ant a unire (paret) cun B-Real de sos Cypress Hill e cun Chuck D de sos Public Enemy, duos grustos rap intre sas prus famadas de s'iscena istadunidense. Probàbile chi Prophets of the rage (chi fiat su tìtulu de una cantzone de sos Public) potzat èssere su nùmene de sa super-banda, e chi in s'arbèschida de làmpadas potzat essire una colonna sonora noa pro sa fase polìtica e sotziale chi at abolotare sos Istados unidos.

Aèreu de sa EgyptAir rutu: est cumintzada sa chirca de su relitu

de Lisandru Beccu

Fotograma Flightradar24

Nch'est caladu a pustis de àere furriadu duas bortas. Sunt custas sas ùrtimas noas chi pertocant s'aèreu de sa cumpangia EgyptAir chi est isparèssidu dae su radar custa note. Fiat mòvidu dae Parigi a sas 23:06 e s’arrivu a Su Càiru fiat previstu a sas 3:15 locales.

Mortu Marco Pannella

de Maurìtziu Sale

Deretos succedeoggi  URL imàgine

S'est rèndidu pagu prus o mancu a ora de sa una, Marco Pannella. Eris l'aiant ricoveradu sende crìticas sas cunditziones de salude chi rechediant unu controllu mèigu fundudu e costante. A nudda est serbidu però s'agiudu de sos dutores. A 86 annos, cròmpidos su 2 de maju in pessu coladu, fiat semper in possa pro su chi pertocaiat s'atza e s'atzione polìtica suas. Non fiat òmine dispostu a si nche fàghere acorrare in su cugione e mancu a si nche fàghere acucare a sa cadrea. Cada ocasione fiat bona pro abèrrere batalla, pro allùghere s'atentu natzionale e internatzionale subra sas chistiones dìligas chi totus connoschimus. E pagu prus o mancu totus, fiant ligadas a sa libertade individuale. Dae su divòrtziu, a su sèberu in cabu a sa fèmina si aurtire o mancu, a s'impreu de sas sustàntzias proibidas lèbias, marijuana in primis. Cara a su mundu si presentaiat comente radicale, sotzialista (sui generis nda), liberale, federalista-europeu, anti-clericale, anti-proibitzionista, anti-militarista e contra a cada forma de violèntzia. Che a totu sos mannos, a bias si nch’est rutu a intro de carchi trampa e contradditzione. Si podet nàrrere, però chi si nche siat boladu cuntentu cando, dies a oe, at connotu aprovada sa lege in contu de uniones tziviles. Una intre sas grandu punnas de sa vida polìtica sua. Deputadu de sa repùblica italiana dae su 1976 a su 1992, grandu pensadore e mescamente faeddadore, a s'ala sua at a lassare unu bòidu chi, a oe, nemos est a tretu de pòdere prenare.   

In sa die mundiale contra a s’omofobia, una lectio magistralis de Mattarella

de Maurìtziu Sale

Deretos urbanpost  URL imàgine

Paret comente chi nch’apat coladu sèculos, millènnios. Paret chi siamus chistionende de su Triàssicu cando ammentamus sa prima bia chi ant tzelebradu sa die internatzionale contra a s’omofobia. Como, si non bastaret, fintzas die contra a sa bifobia e transfobia.  E imbetzes nch’at coladu petzi dòighi annos. Fiat su 17 de maju de su 2004 cando  Louis Georges Tin, curadore de su Dictionnaire de l'homophobie, at imbentadu sa ricurrèntzia.

Baghdad, 44 mortos in un'atacu kamikaze

de Lisandru Beccu

Deretos Ansa, Url imàgine

Su bilantzu de sas duas esplosiones chi ant tribisadu sa tzitade de Baghdad est grae meda. A su chi narat al-Arabiya sunt 44 sos mortos e 90 sos fertos. Nessi 38 pessones sunt mortas in unu mercadu de frùtora e birdura in s'apendìtziu de al-Shaab, in su nord de sa tzitade, a càusa de unu kamikaze. 70 sunt abarrados istropiados. Àteros ses, imbetzes, sunt mortos in al-Rasheed, in un'àteru assàchiu ordingiadu cun un'àuto-bomba. Inoghe sos fertos sunt 21.

Su bilantzu est ancora provisòriu e est semper in agiornamentu.

Sièntzia informàtica. S’algoritmu tramperi (parte segunda)

de Maurìtziu Sale

Google, però oe est perdende sa gherra contra a Facebook. Podimus nàrrere chi s’orizontalidade sua o sos ligàmenes suos, non nos servant prus. Nos nche semus acarende a unu trèmene chi paret prus seguru, ma chi imbetzes est prus perigulosu meda. Su Web de sos sitos sotziales est verticale. Nois movimus dae unu nùmene, eja, ma abarramus subra de cussu nùmene. 

Non chircamus, ma agatamus totu su chi nos proponent. O mègius su chi nos imponent cun unu sistema complicadu e perigulosu chi si nch’est ingurtende totu. Sos giornales, pro nàrrere, sunt collidos a pare, inglobados (Embedded in inglesu) non prus impreende su sistema de agregatzione de sos ligàmenes. Ma sunt publicados deretu in Facebook cun unu sistema verticale.

Sièntzia informàtica. S’algoritmu tramperi (parte prima)

de Maurìtziu Sale

In su giru de pagu tempus, fintzas sos utentes comunos de sos sitos sotziales no ant a dèvere prus pònnere su ligàmene de un’artìculu o de su blog issoro pro lu cumpartzire, pro nàrrere, in facebook o in twitter. B’ant a pessare sos sitos (sotziales) matessi a si nche l’incamerare a sa sola e a lu publicare.

Est de importu duncas a avisare. A pònnere in parte a totu sos chi – e sunt a beru medas – pensant de ischire cada cosa. Sos chi, a bisu issoro, paret chi non b’apat peruna trampa a ue nche potzant rùere, cumbintos comente sunt de sa connoschèntzia issoro. Mescamente sos chi tenent un’assentu distacadu pro non nàrrere de superioridade in sos cunfrontos de sa tecnologia e pròpiu de sos sitos sotziales.

Casteddu-Salernitana 3-0

de Lisandru Beccu

A promotzione conchistada b'at ancora un'obietivu chi diat pòdere dare prestìgiu a sos òmines de Rastelli. Su primu postu. Resurtadu chi diat pònnere sa cariasedda subra de un'istajone meravigiosa. Però tocat de fàghere sos contos cun su Crotone chi est duos puntos a dae in antis. Fintzas Juric sa promotzione la cheret conchistare a manu prena. Ma colemus·nche a sa partida cun sa Salernitana.

Dilma Rousseff destituida. E como, ite b'at a acontèssere in Brasile e in Amèrica latina?

de Màuru Piredda

Deretos Carlos Henrique Latuff. Url imàgine

 

A Dilma Rouseff l'ant destituida. Su Senadu brasilianu (55 votos a favore contra a 22) at cunfirmadu s'orientamentu essidu a campu in sa Càmera su 17 de abrile coladu. Sa presidente, esponente de su Partidu de sos traballadores de Luiz Inácio da Silva (su sindacalista "Lula"), est como suspesa dae s'incàrrigu pro 180 dies, su tempus chi bi cheret pro chi sa commissione parlamentare de inchesta fatzat su traballu suo pro iscumproare, o nono, sas acusas chi l'ant indiritzadu. De custa manera, su presidente vicàriu Michel Temer (de su Partidu de su movimentu democràticu, unu tempus alleadu de su Pt) s'at pigadu su poderiu formende unu guvernu nou, monosessuadu e galu prus serente a sos interessos de sos industriales.

Mortu Giosepe Sciola, artista de sa pedra

de Lisandru Beccu

Deretos Aurelio Candido. Url imàgine

“Pinuccio”, gasi lu mutiant in italianu, si nch'est andadu custu mangianu a cajone de una maladia. Teniat 74 annos ma ancora una gana manna de fàghere cantare sas pedras suas. 

  

S'artista de Santu Sparau at cumintzadu sa carriera sua a minore. A pustis de su litzeu artìsticu at frecuentadu su Magisteru artìsticu in Firentze e s'Acadèmia internatzionale de Salisburgu. Giosepe Sciola fiat divènnidu unu sìmbulu de sa pedra. Dae su 1996, sa chirca sua personale nche l'at giutu a isperimentare tècnicas diferentes de intzisione finas a nche cròmpere a sa musicalidade de sa pedra. 

  

Monolites chi s'iscultore at espostu in totu su mundu e chi ant a rapresentare, in sos sèculos, s'imprenta sua.

«Salvini nazista», su Tribunale de Torinu assolvet a Ferrero

de Màuru Piredda

 

Deretos quotidiano.net. Url imàgine

 

«Salvini no est un'isciacallu. Sos isciacallos movent sighende s'istintu animale, sena càrculos. Salvini, a s'imbesse, impreat sos disacatos produidos dae su neo-liberismu pro ghiare a manera sientìfica sa gherra intre pòberos e pro inditare sos istràngios comente cabros bìblicos. Salvini no est un'isciacallu ma unu nazista, che a sos chi, a su comintzu de sos annos '30, aboghinaiant contra a su complotu giudàicu massònicu». Fiant sos faeddos de Paolo Ferrero, segretàriu de Rifondazione comunista, iscritos in Facebook in su mese de abrile de su 2015. Su cabu de sa Lega Nord, pro parte sua, l’aiat cuereladu a Ferrero.

Uniones tziviles. Michela Marzano abbandonat su Partidu democràticu

de Maurìtziu Sale

Deretos torinospiritualita  URL imàgine

E in finitias, Michela Marzano si nch’est essida dae su grupu Pd. L’aiat promìtidu cando aiant cumintzadu su percursu dìligu de sa lege Cirinnà. Un’annu a oe aiat acraridu su pensu suo dae sas colunnas de La Repubblica. Cunfirmadu e afortidu l’aiat prus de una bia, fintzas in aterue. In s’universidade e in unos cantos cunvegnos chi pertocaiant su tema, dìligu foras de mesura, de sas adotziones in àmbitu omosessuale. In particulare issa fiat firma subra su fatu chi ambos cumponentes de sa croba omosessuale diant dèvere pòdere adotare unu su fìgiu de s’àteru, cando e si si presentarent sa cunditzione e s’eventualidade. Cun sa pràtica chi tenet una definitzione de orìgine anglòfona , issa eja adotada fintzas dae s’italianu, de sa stepchild adoption. Sa lege, aprovada eris in Montetzitòriu cun 372 votos a favore, 51 contra e 99 astènnidos no at leadu mancu in cunsideru s’ipòtesi de nch’introduire sa pràtica chi semus mentovende. E tando oe, a banda de mangianu, sende fèmina de paràula, at mantesu sa promissa e s’est dimìtida dae su grupu Pd, in parlamentu.

S'Alighera: protesta in sas tancas de Surigheddu

de Lisandru Beccu

Deretos Ansa. Url imàgine

Custu mangianu sos ativistas de Libe.r.u ant protestadu in sas tancas de Surigheddu, cara a s'àidu pro nch'intrare. Su movimentu cheret chi sa Regione suspendat su bandu esplorativu pro bèndere s'azienda agrìcula de Surigheddu e Mamuntanas.

Frantza, a sa "riforma" de su traballu li bisòngiat sa decretatzione de urgèntzia

de Màuru Piredda

Deretos Askanews. Url imàgine

 

Dae cando s'idea sotzialista est essida a campu, sos cuntzetos de riformas e de riformismu ant chertu nàrrere una cosa ebbia: megioru de sas cunditziones materiales de sos traballadores, mancari sena nche cròmpere a sa conchista de su poderiu polìticu (punna de sos rivolutzionàrios) e a s'interru definitivu de su capitalismu. Tocat a nche torrare a sa cuntierra intre Eduard Bernstein e Rosa Luxemburg pro cumprèndere mègius sa chistione. In tempos de oe sos cuntzetos mentovados faghent parte de un'àtera narratzione: sa chi serbit a catzigare sos deretos sotziales. Chie disafiat custas riformas, si lu dat su sesi, est unu cunservadore. In Frantza su guvernu sotzialista est riformista ca est a proa a aprovare sa riforma de su traballu chi agradat a sos industriales. 

Poberesa educativa. A Sitzìlia e Campània sa primatzia, ma sa Sardigna non si nde riet

de Maurìtziu Sale

Deretos P.Patruno/Save the Children   URL imàgine

Sunt medas sos dilemas chi afrigint sa Sardigna. E pagas sunt sas solutziones. Nessi fintzas a oe. Su fenòmenu prus mannu pertocat su disterru, cun totu su chi li pigat in contu de polìtica, de economia e de assentu sotziale e demogràficu. Sas Comunas sardas sunt 377 in intro a 24.090 km². In prus b'at de nàrrere chi parent ghetadas a fainu, ispainadas a s'isfaddida comente a una giunta de sale subra de su màndigu. Ma s'ispopulamentu no est unu fatu chi non potzamus istransire, no est destinu. Est prus a prestu su resurtadu de sèberos polìticos dislindados, su prus isballiados, sèberos pigados no in Sardigna ebbia, ma pagu prus o mancu in totue si nos bortamus conca a s'Itàlia. E pro sòlitu nos nd'abbigiamus a missa essida, cando sa farta nch'at fatu totu sa trempa de sa paràbola e s'at pigadu su cùcuru giosso.

Ispagna, Podemos e Iu a manu tenta conca a sas eletziones de làmpadas

de Màuru Piredda

 

Deretos Publico.es. Url imàgine

 

Pro su chi pertocat s'istadu ispagnolu fìamus abarrados a sa paràlisi parlamentare a pustis de sas eletziones de su 20 de nadale. Peruna majoria at pòdidu pònnere raighinas pro sa formatzione de unu guvernu istàbile. Su 26 de làmpadas s'at a torrare a votare a tales chi si potzat àere unu resurtu diferente. Una de sas noas de custa fase pertocat su pre-acordu intre Podemos de Pablo Iglesias e Izquierda unida. Una alleàntzia che a custa (cherta dae Alberto Garzón Espinosa, ghia de Iu, in antis de como) nche diat pòdere barigare su Psoe. A su chi narat su Cis (su Tzentru de investigatziones sotziològicas), sa "bitzicleta" resurtat sa prima fortza polìtica intre sos eletores suta de sos 55 annos. Non mancant sas solutziones burocràticas (Garzón at a èssere su de chimbe candidados in Madrid e de ses unu deputadu at a èssere de Iu), ma s'acordu l’ant a ratificare in sas consultatziones de base prevìdidas oe e cras. Su programa comune punnat a su «recùperu de sos deretos», a s'abrogatzione de sas «leges ingiustas», a sa «defensa de sos servìtzios pùblicos», a su megioru de sas «cunditziones de vida de sos tzitadinos».

Grètzia, sighint sas protestas contra a sas mesuras de su guvernu Tsipras

de Màuru Piredda

 

Deretos Ekathimerini.com. Url imàgine

 

Su parlamentu gregu at aprovadu unas cantas mesuras (chi pertocant pensiones e impostas reddituales) cuncordadas cun sos creditores internatzionales. Sas mènguas, chi nche crompent a 5,4 milliardos de èuros, a su chi narat su primu ministru Alexis Tsipras «no ant a tacare sas pensione printzipales». Sa ghia de Syriza at rispostu a sas crìticas de s'opositzione: «chie faeddat de una crèschida grae de s'impositzione fiscale, in su tempus coladu aiat aprovadu mesuras finas a 62 milliones». A su chi narant sos majorales de sa manca grega chi guvernat su paisu paret chi, nointamen sas dificultades, b'apat una re-distributzione a favore de sas classes populares. Ma a manca sas boghes non sunt totus che pare.

Eletziones. Listas presentadas belle in totue

de Lisandru Beccu

Su 5 de làmpadas, in 99 comunas de s'ìsula s'at a votare (dae sas 7 de mangianu a sas 11 de sero). Sas comunas cun prus de 15mìgia abitantes sunt ses: Casteddu, Carbònia, Terranoa, Sìnnia, Cabuderra e Pauli. Inoghe at a bàlere su sistema majoritàriu a turnu dòpiu e su ballotàgiu eventuale at a èssere su 19 de làmpadas.

B'at 10 comunas chi sunt amministradas dae su cummissàriu istraordinàriu: Bultzi, Biddesatu, Santu Giuanni Suèrgiu, Orgòsolo, Orane, Bòrore, Pauli, Domusnoas, Nuragus, Biddanoa de Forru. Anela e Austis imbetzes sunt sas ùnicas comunas chi no ant presentadu peruna lista in intro de sàbadu a mesudie. E como lis tocat 12 meses de cummissariamentu.

Catalugna, disubbidièntzia in pratza contra a sos intramìngios de Madrid

de Màuru Piredda

Deretos CUP Països Catalans

«Sense por», est a nàrrere «sena timòria». Fiat su messàgiu de sa manifestatzione bartzellonesa de eris, ordingiada dae sa Cup, sa manca indipendentista catalana, «cara a s'ofensiva antidemocràtica de s'istadu ispagnolu». Totu est nàschidu dae sos intramìngios de s'Audiencia nacional contra a sas Comunas chi aiant sustènnidu sa motzione de su 9 de santandria. «Una decraratzione - si leghet in su comunicadu de sa “candidatura” - chi aiat comintzadu su protzessu de creatzione de sa repùblica catalana e de discunnessione dae s'Ispagna, annuntziende s'insubordinatzione a su Tribunale costitutzionale ispagnolu e s'obedièntzia esclusiva a sas istitutziones depositàrias de sa soverania catalana». In sas dies coladas su Tribunale mentovadu aiat acòllidu sos recursos de Madrid contra a tres leges aprovadas in Bartzellona: una pro limitare sos isfratos e pro acrèschere sa tassatzione contra a sos propietàrios chi lassant bòidos sos apartamentos; una in contu de agualidade intre òmines e fèminas; un'àtera in contu de cumpetèntzias de sos entes locales. A sa manifestatzione ant pigadu parte finamentas àteros partidos: sos de sa coalitzione Barcelona en Comù e Esquerra republicana de Catalunya. Perunu esponente de su guvernu catalanu in pratza. Sunt in medas sos chi si pregontant si su partidu natzionalista burghesu de Mas e Puidgemont nch'at a cròmpere a s'iscancu cun Madrid.

Bari-Casteddu 0-3

de Lisandru Beccu

Fintzas su Casteddu istacat su billete pro nche pigare a Serie A. Sa vitòria de eris contra a su Bari lis permitit a sos sardos de prenotare unu postu in su campionadu majore. In prus, b'at de nàrrere chi mancant ancora duas giorronadas pro su sigillu ufitziale a su primu postu..

Londra. Sadiq Khan, laburista e musulmanu, est su sìndigu nou de sa metròpoli

de Maurìtziu Sale

Deretos tio.ch   URL imàgine

Oe in die, fintzas si parent cosas de pagu contu, finas si totus tirant a nche l'istransire e a la pònnere a un'ala, sa chistione religiosa, s'assentu chi diat dèvere èssere ìntimu e petzi ispirituale, cherende·lu o mancu, essit semper a pìgiu. E a pìgiu est essidu, in totu sos giornales inglesos e internatzionales, su fatu chi Sadiq Khan - su sìndigu nou de Londra - siat musulmanu. Podiat èssere catòlicu, induista, buddhista o àteu e forsis non diat àere pesadu totu custa mùida.

Sièntzia alimentare. In sa tomata un’elementu essentziale: su licopene

de Maurìtziu Sale

Sa frùtora e s'ortalìtzia tenent colores vàrios ca cuntenent sustàntzias particulares: sos pigmentos. Casta de elementos genèticos naturales chi lis donant como unu e como un'àteru colore. Ma sos colores de pùmora e birdura non sunt infinidos. In totu sunt chimbe. Su biancu, su birde, su grogu-arantzu, su ruju e su biatu-purpurinu. E sas isfumaduras issoro sunt cajone de aprètziu, difatis sa mesa in ue bi sunt tenet un'assentu prus galanu, apetitosu in prus chi no ordinadu. S'aparèntzia, però, fintzas si est de importu mannu, est petzi una intre sas atziones positivas cajonadas dae sos pigmentos.

Soru, cundennadu a 3 annos, no est prus segretàriu

de Lisandru Beccu

Deretos Ansa, Url imàgine

S'acusa est sa de àere evasu 2,6 milliones de èuros in s'àmbitu de unu prèstidu fatu dae sa sotziedade Andalas Ldt a Tiscali S.p.a.. Su tribunale de Casteddu, duncas at emìtidu sa sentèntzia de cundenna a tres annos de reclusione.

Su teti, mata semper birde cun propiedades depurativas

de Lisandru Beccu

Pranta cun unu nùmene antigu (Smilax aspera in latinu), forsis pre-romanu. Su teti est una de sas matas prus connotas in Sardigna ca s'agatat in totue. Acumpàngiat sos padentes de èlighe e ammuntat sos muros burdos de sos sartos, ma at fintzas propiedades de profetu.

Vetura sena tzaferru. Prontu s'acordu Fca/Google?

de Màuru Piredda

 

Unu protòtipu de vetura Google. Deretos Ansa

 

In s'ìnteri chi bisamus veturas chi non boghent fragos e benenos, paret chi Fiat Chrysler Automobiles e Google nche siant crompende a s'acordu pro realizare sa màchina priva de tzaferru. Sa noa l'aiat antitzipada carchi die a oe dae su Wall street journal. A su chi si narat (crìpticu Marchionne), Fca diat dèvere pònnere in òpera unos chentu protòtipos pensende a sa presentatzione ufitziale in su Salone de Detroit, in ghennàrgiu. Sa monovolume Pacifica, s'at a pòdere comporare (si chistionat de unu nùmeru limitadu e petzi in Califòrnia) a pustis chi at a èssere isperimentada, nât chi, pro un'annu o barda. No at a èssere cosa de como, duncas, sa vetura sena ghia. Pro como abarremus cun sas pregontas galu sena risposta in contu de subra-produtzione, de petròliu e de emissiones, de profetos de Marchionne e de salàrios de operajos de su setore.

Ttip. Greenpeace bogat a campu 284 pàginas segretas: «Resone tenìamus a èssere oriolados»

de Màuru Piredda

 

http://www.ttip-leaks.org/

 

In s'agenda polìtica italiana, non ddoe at àpidu mai logu meda pro su Ttip, su tratadu transatlànticu in contu de cummèrtziu e investimentos intre Unione europea e Istados unidos de Amèrica. In pagos nd'ant chistionadu. Contra, a s'ispissu, ma cun una projetzione mediàtica prus chi non mìnima. Ma fintzas si in àteros logos, forsis gràtzias a opositziones guvernativas prus mannas e organizadas de is chi ddoe amus in s'istadu italianu, si nd'at chistionadu de prus, su bonu de is chistiones fiat semper cuadu. Ddoe at chertu un'atzione de trasparèntzia conduida dae sa setzione olandesa de Greenpeace: bogadas a campu 248 pàginas. «Custos documentos - leghimus in su situ de s'organizatzione italiana - nos ammustrant chi tenìamus resone a èssere oriolados. Cun custos negotziados segretos arriscamus de pèrdere is progressos achiridos cun grandu sacrifìtzios in contu de amparu ambientale e de salude pùblica».

Istanbul. Prima Die trùbula, unu mortu

de Maurìtziu Sale

Deretos Afp  URL imàgine

B'at nessi unu mortu oe, in Istanbul, a pustis chi sa politzia at impreadu sos cannones a abba e sos lagrimògenos pro nche dispatzare sos manifestantes chi cheriant cummemorare sa prima die de maju, in pratza. Aiant però seberadu una pratza proibida pro tzelebrare: pratza Taksim. Logu in ue sa lege at postu su vetu  de si collire a pare pro cale si siat eventu. In particulare pro sa festa de sos traballadores. Cunforma a su chi si leghet in Hurriyet, cuotidianu turcu de livellu internatzionale, unu manifestante, Nail Mavus, de 57 annos, nch'at bintu unu corfu pròpiu dae una de sas màchinas cun sos idro-cannones. Rutu est a costa longa e sas rodas ant fatu su restu. Est mortu a sa pagora, in s'ospidale in ue a nudda est servidu s'interventu de sos mèigos. 

E abba e gas ant impreadu fintzas pro nch'istrajare unas 40 pessones chi fiant chirchende de intrare a Pratza Taksin, sena peruna bandera o iscrita chi lassaret pessare a una manifestatzione de sentidu laborale, ma petzi festa. In Istambul sunt 25mìgia sos politziotos impinnados averguende sa cunduta de sos manifestantes e bardende sas intradas a sa pratza famada. Custu acontesset in Turchia in ue, l'ischimus, sa democratzia est a pàmpalas. In ue sa democratzia non bi reventit a amparare sos fìgios suos. Una mama disisperada. E cara a una mama pranghende, si diat dèvere incurbare fintzas Deus.