20/05/16

Uràniu impoveridu: sentèntzia in apellu a favore de sa famìlia Vacca

de Maurìtziu Sale

Deretos rpdefense  URL imàgine

Sa giustìtzia andat a dae in antis. Cun pasu, sena presse, a s’italiana diamus nàrrere, ma avantzat. A bias sos resurtados arribant e sunt a  favore de sa parte tzivile. Su prus sunt  contra, ma no oe.  Oe, pro sa famìlia de Sarvadore Vacca  - caporale majore de Nuxis (Casteddu), mortu a cajone de s’uràniu impoveridu -  est una die de giustìtzia. No est una die galana, non de cuntentesa  e mancu de vàllia si no esseret  pro s’entidade de sa rifata chi s’istadu italianu, su Ministèriu de sa defensa in particulare, l’at a reconnòschere: unu millione e mesu de èuros.

Sa Corte de apellu romana, nch’at sejadu su nessu, su  ligàmene de causalidade  intre s’espositzione fitiana a s’uràniu impoveridu e sa maladia (in antis) e sa morte (a pustis de pagu tempus) de su sordadu sardu. At cunfirmadu sa sentèntzia de primu gradu e sa responsabilidade de sas istitutziones prepostas a su controllu.  Òrganos chi ant leadu cun lebiesa su traballu de sos militares a costàgiu de una casta de armamentos perigulosos finas cando sunt inativos. Dannàrgios fintzas petzi pro nche los tramudare dae unu logu a s’àteru. Cunduta omissiva  - narat sa sentèntzia -  pro no àere amparadu cun devìtzia a Sarvadore Vacca.

Como sas cundennas ufitziales e sas ammissiones de curpa sunt medas. Unas cantas dies a oe, cara a su Senadu, su generale Paolo Gerometta (ufitziale sindacalista de su  Cocer) aiat ammìtidu su perìgulu de sas munitziones carrigadas cun elementos nucleares. Ponende e pedende s’atentu mescamente in logu de paghe. In logu de annestru militare. De bases militares. Duncas in logos che a su nostru, in Sardigna, in ue est pràtica fitiana dae tempus meda. Forsis tropu.

Su caporale nughesu morgeit de leutzemia, su 9 de cabudanni de su 1999. Missione militare in Bòsnia, 150 dies. Teniat 23 annos  e  aiat seberadu sa vida militare. Teniat cumpetèntzias de carrista, manovradore de mezos blindados e tzingulados e diat èssere lìtzitu a pessare chi tenneret cussèntzia chi, sena perunu paradossu, una vida che a sa sua esseret parada  a su male e duncas finas a sa morte.  

Sas pregontas como sunt: a sos tziviles chie los amparat? Nos devimus isetare àteras rifatas pro sas mortes cajonadas finas a oe in logu nostru? At a èssere custa sa trata de sighire, sa de sas rifatas tribunalìtzias o podimus bisare a sa preventzione eliminende·nche sos presìdios? Sa polìtica, chi tenet responsabilidade manna pro non nàrrere ùnica, at a àere ite meledare a pustis de custa sentèntzia.