11/05/16

Poberesa educativa. A Sitzìlia e Campània sa primatzia, ma sa Sardigna non si nde riet

de Maurìtziu Sale

Deretos P.Patruno/Save the Children   URL imàgine

Sunt medas sos dilemas chi afrigint sa Sardigna. E pagas sunt sas solutziones. Nessi fintzas a oe. Su fenòmenu prus mannu pertocat su disterru, cun totu su chi li pigat in contu de polìtica, de economia e de assentu sotziale e demogràficu. Sas Comunas sardas sunt 377 in intro a 24.090 km². In prus b'at de nàrrere chi parent ghetadas a fainu, ispainadas a s'isfaddida comente a una giunta de sale subra de su màndigu. Ma s'ispopulamentu no est unu fatu chi non potzamus istransire, no est destinu. Est prus a prestu su resurtadu de sèberos polìticos dislindados, su prus isballiados, sèberos pigados no in Sardigna ebbia, ma pagu prus o mancu in totue si nos bortamus conca a s'Itàlia. E pro sòlitu nos nd'abbigiamus a missa essida, cando sa farta nch'at fatu totu sa trempa de sa paràbola e s'at pigadu su cùcuru giosso.

B'at istùdios fundudos chi nd'ant acraridu su caminu crompende·nche a una pregonta chi isporat: a s'at a pòdere torrare in segus? Su disterru e duncas s'ispopulamentu non sunt una faina isulada chi s'ingendrat e creschet a sa sola, ma biàgiant a manu tenta cun àteros problemas. Sa mèngua de sas nàschidas, s'emigratzione, su pòpulu imbetzende, sa mancàntzia de traballu, de istruturas, de servìtzios primarjos, s'ausèntzia o iper-presèntzia de s'Istadu e gasi sighende. Istende a su chi si leghet in su raportu de sa chirca elaborada dae Save the children (Sarvemus sos pipios nda) - organizatzione non guvernativa de livellu internatzionale - una de sas cajones prus mannas paret chi siat sa poberesa educativa. Su resurtadu de s'istùdiu est una classìfica chi nche bidet a primu postu, ma in negativu, sa Sitzìlia e sa Campània e a ùrtimu, ma in positivu, sa Lombardia e s'Emìlia Romagna. Sa Sardigna nch'est assentada in su de ses. 

S'anàlisi pesada dae Save the Children est crua e inumana, cunfirmende·nos su ligàmene chi b'est intre sa poberesa materiale e sa poberesa educativa. Difatis est pròpiu in sas regiones prus pòberas a livellu econòmicu chi si registrant sos datos peus in contu de poberesa educativa e su discursu, a dolu mannu, reghet fintzas a s'imbesse. In Itàlia sos pipios chi bivent una cunditzione de poberesa assoluta sunt 1.045mìgia e pagu prus o mancu 2milliones sos chi bivent in cunditziones de poberesa relativa. Su prus sunt allogados in sas regiones prus pòberas, sas chi òcupant sos primos postos in sa classìfica chi semus mentovende. 

Ma b'at fintzas un'àteru datu de importu. B'at unu ligàmene forte intre sa poberesa educativa e sos pitzinnos chi non sunt prus istudiende, ma chi non sunt mancu traballende. Diant èssere totu sos chi tenent un'edade intre sos 15 e sos 29 annos. Disabudos, sena impreu e sena mancu sas cumpetèntzias mìnimas pro pòdere agatare unu traballu. Est duncas unu giogu tristu a su tzapa-tzapa, in ue sos pipios chi naschent in logu de poberesa econòmica nche ruent in sa trampa de sa poberesa educativa. E cando ponent cambas arriscant de nch'abarrare in foras dae sa sotziedade, perpetuende sa cunditzione a sas generatziones imbenientes.