 |
| Deretos Ansa URL imàgine |
Su Senadu at aprovadu su ddl cun sas riformas costitutzionales. L'at fatu cun 180 emmo, cun 112 nono e cun 1 astènnidu. Como tocat a sa Càmera, a ue nche colat pro s'aprovatzione definitiva. Cara a sos senadores fiat presente fintzas su presidente de su Consìgiu. Renzi - cun faeddos untados a retòrica e cun sa matessi ìndula presumida de chie ischit chi non podet faddire - at arringadu su traballu de su guvernu in contu de riformas costitutzionales.
«Oe semus fraighende s'istòria», at naradu a boghe lada. «Su pòpulu, senadores istimados, bos at a torrare gràtzias pro su votu de oe e parabenes pro sa majoria assoluta».A coa, mentovende su referendum de cunfirma, at agiuntu chi como «amus a bìdere cun chie istat su pòpulu, si cun nois o cun sos chi narant die cun die chi semus una derrota, unu fallimentu».
Pro chi cadaunu si potzat fraigare un'idea subra de sa vàllia riformista e a tìtulu doverosu de crònaca, publicamus s'elencu de sos passos prus de importu leados dae su progetu de riforma. In tantu naramus deretu chi sa riforma modìficat e cumpletat sa de su Tìtulu V (fata su mese de martzu de su 2001). Sa chi at introduidu su federalismu.
CÀMERA - At a èssere s'ùnica Assemblea legislativa e fintzas s'unica chi at a votare sa cunfiàntzia a su guvernu. Sos deputados ant a èssere semper 630 e semper elègidos a sufràgiu universale. Comente a oe.
SENADU - S'at a tzerriare semper Senadu de sa Repùblica, ma at a èssere cumpostu dae 95 elègidos dae sos Consìgios Regionales (21 sìndigos e 74 consigieris-senadores), prus chimbe numenados dae su Cabu de Istadu chi ant a abarrare in càrriga pro 7 annos. Su Senadu nou at a àere cumpetèntzia legislativa petzi pro su chi pertocat sas riformas e sas leges de tenore costitutzionale. At a pòdere rechèdere a sa Càmera sa modìfica de sas leges ordinàrias, ma Montetzitòriu no at a tènnere òbligu perunu pro atzetare o mancu sa rechesta, sena mancu òbligu de majoria. Petzi pro unas cantas leges chi pertocant su raportu Istadu-Regiones, sa Càmera, pro refudare sas rechestas de su Senadu, at a tènnere bisòngiu de sa majoria assoluta.
LEGITIMATZIONE POPULARE - Est sa novidade introduida a su Senadu e protzedet dae una rechesta de una minoria in intro a su Pd. Ant a èssere sos tzitadinos, in su momentu chi sunt eligende sos consigieris regionales a seberare cales ant a èssere dinnos de leare ambas càrrigas: sa de consigieri e sa de senadore. Sos Consìgios regionales ant a ratificare su sèberu.
SENADORES-CONSIGIERIS - Sos 95 senadores ant a èssere partzidos intre sas Regiones, cunforma a su pesu demogràficu, est a nàrrere cunforma a su nùmeru de abitantes. Sos Consìgios regionales ant a elègere cun su mètodu proportzionale sos senadores seberende·los intre sos cumponentes issoro; unu pro cada Regione at a dèvere èssere fintzas sìndigu.
IMUNIDADE - Sos senadores noos ant a èssere tutelados a sa matessi manera de sos deputados. Su Senadu at a dèvere cuntzèdere su permissu pro su chi pertocat avisos de arrestu o intertzetatziones telefònicas.
TÌTULU V - Ant a torrare in manos a s'Istadu unas cantas cumpetèntzias chi como sunt reguladas dae sas Regiones. Comente a s'energia, sas infra-istruturas istratègicas e su sistema natzionale de s'amparu tzivile. In finitias, suta proposta de su guvernu, sa Càmera at a pòdere aprovare leges in ue sa cumpetèntzia est como de sas Regiones «cando b'apat resones de tutela de s'unidade giurìdica o econòmica de sa Repùblica. Diat èssere tutela de sos interessos natzionales».
PRESIDENTE DE SA REPÙBLICA - L'ant a elègere sos 630 deputados e sos 100 senadores (bogados sos rapresentantes de sas Regiones chi sunt previstos oe). Pro sos primos tres iscrutìnios at a ocùrrere una majoria cun sa de tres partes duas de sos cumponentes; dae su de bator iscrutìnios si nche falat a sa de chimbe partes tres de sos cumponentes; dae su de sete iscrutìnios at a bastare sa majoria de sa de chimbe partes tres, ma de sos votantes(oe su cuorum est prus bàsciu, majoria assoluta de sos chi tenent deretu, a mòvere dae sa de bator votatziones in susu).
CORTE COSTITUTZIONALE - Chimbe intre sos 15 giùighes costitutzionales los at a elègere su Parlamentu: 3 sa Càmera e 2 su Senadu.
REFERENDUM - Cun sa riforma b'at a àere unu cuorum prus minore pro sos referendum chi ant regòllidu 800.000 firmas in càmbiu de 500.000. Pro lu cunvalidare ant a dèvere votare su mesu de sos eletores chi ant votadu a sas ùrtimas eletziones polìticas, imbetzes de su mesu de sos iscritos in sas listas eletorales de sas comunas.
DISINNOS DE LEGE DE INITZIATIVA POPULARE - Nche colant dae 50.000 a 150.000 sas firmas chi ocurrent pro presentare unu ddl de abrìtiu populare. Sos regulamentos de sa Càmera ant a dèvere inditare però sos tempos dislindados chi ocurrent pro los esaminare. Clàusola chi a oe no esistit.
LEGE ELETORALE - Sa riforma at introduidu su recursu preventivu - pro su chi pertocat sas leges eletorales - a sa Corte costitutzionale si lu rechedet nessi sa de bator partes una, intre sos cumponentes de sa Càmera. In mesu a sas normas transitòrias nch'est fintzas sa possibilidade de unu recursu preventivu giai in custa legisladura. Duncas s'Italicum, si esseret aprovadu, si nche diat pòdere agatare deretu cara a sa Corte costitutzionale.
PROVÌNTZIAS - Nch'ant a èssere catzadas dae sa Costitutzione. Atu indispensàbile pro nche las abrogare a manera ufitziale.
CNET - Nch'at a èssere abrogadu su Consìgiu natzionale de s'economia e de su Traballu, òrganu costitutzionale cunforma a sa Carta de su 1948.
«Oe semus fraighende s'istòria», at naradu a boghe lada. «Su pòpulu, senadores istimados, bos at a torrare gràtzias pro su votu de oe e parabenes pro sa majoria assoluta».A coa, mentovende su referendum de cunfirma, at agiuntu chi como «amus a bìdere cun chie istat su pòpulu, si cun nois o cun sos chi narant die cun die chi semus una derrota, unu fallimentu».
Pro chi cadaunu si potzat fraigare un'idea subra de sa vàllia riformista e a tìtulu doverosu de crònaca, publicamus s'elencu de sos passos prus de importu leados dae su progetu de riforma. In tantu naramus deretu chi sa riforma modìficat e cumpletat sa de su Tìtulu V (fata su mese de martzu de su 2001). Sa chi at introduidu su federalismu.
CÀMERA - At a èssere s'ùnica Assemblea legislativa e fintzas s'unica chi at a votare sa cunfiàntzia a su guvernu. Sos deputados ant a èssere semper 630 e semper elègidos a sufràgiu universale. Comente a oe.
SENADU - S'at a tzerriare semper Senadu de sa Repùblica, ma at a èssere cumpostu dae 95 elègidos dae sos Consìgios Regionales (21 sìndigos e 74 consigieris-senadores), prus chimbe numenados dae su Cabu de Istadu chi ant a abarrare in càrriga pro 7 annos. Su Senadu nou at a àere cumpetèntzia legislativa petzi pro su chi pertocat sas riformas e sas leges de tenore costitutzionale. At a pòdere rechèdere a sa Càmera sa modìfica de sas leges ordinàrias, ma Montetzitòriu no at a tènnere òbligu perunu pro atzetare o mancu sa rechesta, sena mancu òbligu de majoria. Petzi pro unas cantas leges chi pertocant su raportu Istadu-Regiones, sa Càmera, pro refudare sas rechestas de su Senadu, at a tènnere bisòngiu de sa majoria assoluta.
LEGITIMATZIONE POPULARE - Est sa novidade introduida a su Senadu e protzedet dae una rechesta de una minoria in intro a su Pd. Ant a èssere sos tzitadinos, in su momentu chi sunt eligende sos consigieris regionales a seberare cales ant a èssere dinnos de leare ambas càrrigas: sa de consigieri e sa de senadore. Sos Consìgios regionales ant a ratificare su sèberu.
SENADORES-CONSIGIERIS - Sos 95 senadores ant a èssere partzidos intre sas Regiones, cunforma a su pesu demogràficu, est a nàrrere cunforma a su nùmeru de abitantes. Sos Consìgios regionales ant a elègere cun su mètodu proportzionale sos senadores seberende·los intre sos cumponentes issoro; unu pro cada Regione at a dèvere èssere fintzas sìndigu.
IMUNIDADE - Sos senadores noos ant a èssere tutelados a sa matessi manera de sos deputados. Su Senadu at a dèvere cuntzèdere su permissu pro su chi pertocat avisos de arrestu o intertzetatziones telefònicas.
TÌTULU V - Ant a torrare in manos a s'Istadu unas cantas cumpetèntzias chi como sunt reguladas dae sas Regiones. Comente a s'energia, sas infra-istruturas istratègicas e su sistema natzionale de s'amparu tzivile. In finitias, suta proposta de su guvernu, sa Càmera at a pòdere aprovare leges in ue sa cumpetèntzia est como de sas Regiones «cando b'apat resones de tutela de s'unidade giurìdica o econòmica de sa Repùblica. Diat èssere tutela de sos interessos natzionales».
PRESIDENTE DE SA REPÙBLICA - L'ant a elègere sos 630 deputados e sos 100 senadores (bogados sos rapresentantes de sas Regiones chi sunt previstos oe). Pro sos primos tres iscrutìnios at a ocùrrere una majoria cun sa de tres partes duas de sos cumponentes; dae su de bator iscrutìnios si nche falat a sa de chimbe partes tres de sos cumponentes; dae su de sete iscrutìnios at a bastare sa majoria de sa de chimbe partes tres, ma de sos votantes(oe su cuorum est prus bàsciu, majoria assoluta de sos chi tenent deretu, a mòvere dae sa de bator votatziones in susu).
CORTE COSTITUTZIONALE - Chimbe intre sos 15 giùighes costitutzionales los at a elègere su Parlamentu: 3 sa Càmera e 2 su Senadu.
REFERENDUM - Cun sa riforma b'at a àere unu cuorum prus minore pro sos referendum chi ant regòllidu 800.000 firmas in càmbiu de 500.000. Pro lu cunvalidare ant a dèvere votare su mesu de sos eletores chi ant votadu a sas ùrtimas eletziones polìticas, imbetzes de su mesu de sos iscritos in sas listas eletorales de sas comunas.
DISINNOS DE LEGE DE INITZIATIVA POPULARE - Nche colant dae 50.000 a 150.000 sas firmas chi ocurrent pro presentare unu ddl de abrìtiu populare. Sos regulamentos de sa Càmera ant a dèvere inditare però sos tempos dislindados chi ocurrent pro los esaminare. Clàusola chi a oe no esistit.
LEGE ELETORALE - Sa riforma at introduidu su recursu preventivu - pro su chi pertocat sas leges eletorales - a sa Corte costitutzionale si lu rechedet nessi sa de bator partes una, intre sos cumponentes de sa Càmera. In mesu a sas normas transitòrias nch'est fintzas sa possibilidade de unu recursu preventivu giai in custa legisladura. Duncas s'Italicum, si esseret aprovadu, si nche diat pòdere agatare deretu cara a sa Corte costitutzionale.
PROVÌNTZIAS - Nch'ant a èssere catzadas dae sa Costitutzione. Atu indispensàbile pro nche las abrogare a manera ufitziale.
CNET - Nch'at a èssere abrogadu su Consìgiu natzionale de s'economia e de su Traballu, òrganu costitutzionale cunforma a sa Carta de su 1948.
