 |
Su chi nch'est a palas de sa fatzada turca moderna, democràtica e disigiosa de otzidente nos dat contos giustos de su chi, una grandu parte de su pòpulu chi nde carcat sas giuras, est bivende die cun die. Bi diat àere unu faeddu chi acrarit bene cun bene su chi est acontessende intre sas làcanas internas: su tudafogu.
Paràula nàschida in su tempus de mesu, sumana iscurigosa pagu prus o mancu in totue. Cando, peri totu su continente antigu, s'intimaiat a sa gente a nche carrargiare su fogu pro chi, a de note, su lugore de sa bràsia no inditaret su giassu in ue nche fiat cuada. Como inditat imbetzes s'ora chi cada pessone si nche devet serrare in intro de domo. Inditos de gherra, oras de terrore, de disaura, de assìtiu. Òrdines superiores.
Paràula nàschida in su tempus de mesu, sumana iscurigosa pagu prus o mancu in totue. Cando, peri totu su continente antigu, s'intimaiat a sa gente a nche carrargiare su fogu pro chi, a de note, su lugore de sa bràsia no inditaret su giassu in ue nche fiat cuada. Como inditat imbetzes s'ora chi cada pessone si nche devet serrare in intro de domo. Inditos de gherra, oras de terrore, de disaura, de assìtiu. Òrdines superiores.
Su guvernu turcu est ammaniende e impreende atziones bèllicas graes, apretende su pòpulu a si nche fuire dae sas biddas. Atapadas armadas rebestas. Minetzas fitianas. Bartzas e trintzeas. Èsodu. Morte. Est duncas un'iscenàriu de gherra su chi sunt bivende e bajulende in sos ùrtimos meses, sas provìntzias turcas a majoria curda sutapostas a su tudafogu. A oe sunt sete e nche sunt totus in sa banda sud-orientale de sa Turchia. Diyarbakir, Mardin, Sirnak, Hakkâri, Elazig, Mus e Batman.
Sa pràtica de decrarare e de impònnere su tudafogu dae parte de sas autoridades, est sa risposta - narat Erdogan - a sa resistèntzia armada de su Movimentu patriota rivolutzionàriu de sos giòvanos (Su Ydg-h, una filiatzione de su Pkk formada su prus dae giòvanos de una bintina de annos, residentes in sas provìntzias e in sas tzitades subra-mentovadas). In prus chi no una risposta a sas decraratziones de àuto-guvernu, chi ant interessadu a oe prus de 20 tzircuscritziones in sas sete provìntzias sud-orientales turcas.
Sunt datos variàbiles chi parent destinados a crèschere, a dae chi in sa die de su 21 de Nadale ebbia, sa mesura de seguràntzia nch'est cròmpida fintzas a àteros 11 apendìtzios, in sa tzircuscritzione de Nusaybin. Inoghe, in sa provìntzia de Mardin, sa populatzione locale est istada custrinta a si nche serrare in domo nessi pro 35 dies.
In Diyarbakir b'at àpidu 110 dies de tudafogu. Intre sas tzircuscritziones interessadas b’est fintzas Sur. Diat èssere su tzentru istòricu (chi nche leat su nùmene dae sos muros antigos chi giughet totu a inghìriu) de sa capitale a majoria curda chi est abarradu isuladu 28 dies cun petzi una pàusa de 17 oras. Oras chi ant dadu alenu e ant permìtidu a sa gente de si nche tramudare a aterue. Terrore summadu a migratzione fortzada. Cosas, a dolu mannu, giai connotas.
Sunt noas difùndidas dae su portale de Bianet in ue si leghet galu chi sunt istadas nessi 196 sas dies de tudafogu in sas provìntzias chi tenimus in limbas. E sunt datos cunfirmados finas dae sa Fundatzione turca pro sos deretos umanos (Sa TIHV.Türkiye Insan Haklari Vakfi) chi at agiuntu - in su situ suo ufitziale - chi sas pessones afrigidas dae sa mesura guvernativa turca sunt belle 1millione e 300mìgia.
Nùmeros chi aturdint e chi a su matessi tempus nos nche batint a tretu de cumprèndere su chi est colende·nche sa chi pro Erdogan est petzi una minoria de nch’ispèrdere, sa minoria curda. E chi pro nois, pro su restu de su mundu, imbetzes est unu pòpulu intreu, prus chi non biu e balente, su Pòpulu curdu.
Ma paret chi su sèberu conca a su diàlogu, conca a sas tratativas pro sa chistione curda, no agatet logu in s'agenda polìtica de su guvernu. Su Primu ministru Ahmet Davutoglu at asseguradu chi «amus a innetare totu sas tzircuscritziones, bonifichende·las dae sos elementos terroristas comente a sa tzìntzula in logu de malària», si leghet galu in su situ Bianet.
Su Cabu de istadu Recep Tayyip Erdogan, imbetzes est istadu prus craru e cruu narende chi «nch'amus a tudare s'organizatzione terrorìstica Pkk, in intro de sas matessi trintzeas chi s'ant fraigadu cun sas manos issoro». Mortu Tahir Elçi, s'abogadu defensore de sa càusa curda, como su terrinu pro su guvernu at a èssere ispranadu si su restu de su mundu non disinnat a intervènnere pro parare fronte a s'ìndula mortora de Erdogan.
