“...Minieras e oro nieddu si nch'ant leatu
E solu suore e sàmbene bos lassant
Chin ruches e ispadas bos nche picaiant
Su chelu, sa terra e sa libertade...”
Gosi cantaiat su grupu thiniscolesu de sos Askra in sa cantzone dedicada a s'àrea urbana de Johannesburg, in s'Àfrica de Giosso. Soweto giai in sos primos annos de su noighentos cumintzeit a èssere connotu pro s'istòria sua, trùbula de sàmbene. Sos primos sinnales de s'apartheid cumpareint cun sa colonizatzione minerària de tando. S'acontèssida de importu, chi faghet riferimentu a sa die de oe, est sa protesta de sos istudiantes contra a unu decretu emanadu dae su guvernu. Sa lege imponiat s'imparòngiu de s'afrikaans (limba de orìgine germànica chi rifletet sos dialetos olandesos) in sas iscolas pro nieddos, giughende·nche·la a su matessi livellu de s'inglesu chi, tando, fiat su prus impreadu dae sa populatzione. Sa detzisione de su guvernu “arvu” ingendreit protestas mescamente dae banda de sos istudiantes chi si organizeint in corteos. Su 16 de làmpadas una manifestatzione cun prus de 10.000 persones si moveit peri sos caminos de sa tzitade. «Si nois devimus imparare s'afrikaans, Vorster devet imparare su zulu» nariant sos cuntestadores. Sa politzia intervengeit in antis cun sos lagrimògenos e a pustis cun maneras prus graes, ochiende chèntinas de pitzocos.
