19/08/16

Burkini, chistione de laitzidade. E de carenas

de Màuru Piredda

Deretos Anoek De Groot/AFP/Getty Images. Url imàgine

Pro sa grandu massa de letores e de tele-ispetadores est essende a campu in custas dies, ma su burkini (o burqini, ambos màrchios registrados) tenet 13 annos de vida. A Aheda Zanetti, australiana cun sambenadu italianu ma cun raighinas libanesas, una prima ispiratzione li fiat bènnida osservende sa neta gioghende a netball (giogu simigiante a su basket). S'hijad no andaiat bene, mègius unu liòngiu nou, un'ispètzia de cugùgiu adatu a s'isport e, a su matessi tempus, a sos pretzetos religiosos. A pustis arribeit su burkini, neologismu intre burka e bikini, a tales chi sas pitzocas esserent a tretu de praticare su nàdigu sena problemas. Ideas premiadas dae su mercadu, sas de Zanetti. Idea, sa de su burkini, chi permitit a sas fèminas islàmicas de si godire su mare che a sas chi si ponent in bikini o a sas chi istant a titas nudas. Idea, però, chi no agradat a unos cantos sìndigos frantzesos e a su primu ministru Manuel Valls.

«Chistiones de òrdine pùblicu», at naradu su sìndigu sarkozianu de Cannes. «Problemas chi est pretzisu a evitare e a prevenire», at agiuntu. Ca nât chi gasi «isfartzant s'apartenèntzia religiosa». Pagu prus o mancu sa matessi mùsica in Còrsica, mancari dae banda de unu primu tzitadinu sotzialista. Provedimentos proibitivos chi, cun santzione pecuniària, rapresentant un'evolutzione (o un'involutzione) de su cuntzetu de sa laitzidade. Non semus faeddende de sìmbulos religiosos in sos locales pùblicos, nen de su niqab chi coberit sa cara. Petzi de unu bestire aprontadu dae un'istilista e sestadu pro nadare sena impèigos. Duncas, finas a manca, b'at chie non timet a nche rùere in s'àndala iscurigosa de s'islamofobia. Gasi fiat pro Charlie Hebdo e gasi est pro chie sighit a ammesturare chistiones de liberatzione e de autodeterminatzione cun s'intransigèntzia positivista ue su progressu est eurotzentrismu.

Sos faeddos de sa feminista Lorella Zanardo (candidada cun Tsipras in sas europeas coladas) rapresentant un'esèmpiu de custa tendèntzia. «Pro primu cosa - at naradu intervistada dae s'Espresso - non depimus fàghere a manera chi sa timòria de pàrrere anti-islàmicos bincat su feminismu nostru, sa batàllia pro su deretu de sas fèminas». Finamentas pro issa sa paràula d'òrdine est "proibitzione". Sos istados, sas amministratziones, duncas, diant dèvere violare sas cunditziones individuales (faghimus in presse a faeddare de libertade o de impositzione religiosa) narende a sas fèminas musulmanas comente si bestire in sas marinas. Est a nàrrere, diant dèvere impònnere a custas fèminas chi atzetent un'ètica e un'estètica otzidentale. Si nono si nch'istent in domo issoro.

Inchesa est sa dibata peri sas retes sotziales e sos tzircùitos polìticos e culturales. Medas sunt sas pregontas. Sa chi pedit «a chie giuat sa proibitzione?» est, a sa segura, sa chi nch'intrat, prus de sas àteras, in sa chistione de sas prospetivas de s'integratzione e de sa coesistèntzia intre pessones cun fides diferentes. Pro sos sìndigos sardos de sos tzentros costeris prus mannos (comente leghimus oe in sa Nuova Sardegna) sa libertade e su rispetu inter-religiosu paret chi siat sa cunditzione preliminare pro cale si siat arresonu. Pro su ministru de s'Internu Angelino Alfano, una dispositzione che a custa àteru no est che una «provocatzione».

Ma su coro de sa chistione pertocat su corpus feminile. Sas carenas chi, inoghe, in custos tretos progredidos e tziviles, non tenent perunu rispetu in sas publitzidades de bestires, iscarpas, trastes e profumos. Imàgines chi nche crompent, finamentas, a un'imaginàriu de violèntzia fìsica chi no agiuat a nemos, acudidos o nàschidos e pàschidos inoghe. Diat tocare de intervistare a Aheda Zanetti in contu de moda otzidentale e de messàgios cumpartzidos. E, mescamente, comente at naradu su filòsofu de sa polìtica tataresu Federicu Zappino, diat èssere mègius a àere «unu nùmeru bastante ampru e seguru de testimonias dae banda de sas interessadas». «Testimonias - at agiuntu - chi, pro parte issoro, diant dèvere èssere interpretadas sighende critèrios chi non siant sos de su cuntratualismu otzidentale, asseliadore e violentu, pro chi si deo naro chi "so lìbera" cheret nàrrere chi lu so a beru».