de Màuru Piredda
 |
| Deretos alarabiya. Url imàgine |
A un'annu dae s'Oxi gregu e a belle duas chidas dae sa Brexit b'at galu unas cantas chistiones in sa mesa chi meressent prus de un'aprofundimentu.
Oxi e Brexit. Tocat de mòvere dae sa natura de sos duos istados. Sa Grètzia fiat e abarrat unu de sos aneddos prus dèbiles (si non su prus dèbile) de sa cadena, de s'Unione europea. Sa Grètzia est unu de sos paisos "Piigs" in pare cun Portugallu, Itàlia, Irlanda e Ispagna. A sos guvernantes de s'istadu ellènicu, sas "istitutziones" bi l'ant naradu prus de una bia sena fàghere milli imbòligos: «O faghides su chi bos naramus o nch'ais a torrare a sa dracma». Su Regnu unidu in s'eurozona nemmancu b'est. Sa Grandu Bretagna (finas a s'essida definitiva) nch'est petzi in intro de s'Unione europea. Una positzione chi cumbinat cun sa punna de mediare intre Washington e Bruxelles. Àtera chistione: s'Oxi moviat dae manca e, mancari cun milli lìmites (sena sa cramada de un'isciòperu generale continentale, pro nàrrere), pediat sustegnu a sos "ùrtimos" de s'Europa intrea; sa Brexit fiat su manifestu de s'auto-sufitzèntzia natzionalista e de s'isciovinismu albiònicu cundidu cun sos bisos de sa potèntzia de sos tempos colados e cun s'arrennegu anti-immigrados.
Pòpulos e classes. In Grètzia su pòpulu no at disinnadu nudda. S'Oxi, sos guvernantes de Syriza, l'ant tramudadu deretu in emmo, a mala gana. Ma nemmancu sos pòpulos de su Regnu unidu ant disinnadu nudda. A banda sa natura consultiva de su referendum e a banda su fatu chi at a dèvere èssere su Parlamentu a cunfirmare su resurtu populare, b'at una chistione chi nche bàrigat de su totu sa voluntade populare e chi nch'intrat petzi in sos raportos burghesos intre Londra e Bruxelles. Sa classe dominante inglesa diat chèrrere aplicare s'artìculu 50 de su tratadu de Lisbona a pustis de àere otènnidu sas mègius cunditziones. S'Ue, pro parte sua, narat chi sas tratativas ant a èssere a pustis. Cun custa mossa sa Grandu Bretagna est narende chi galu non si nch'essit dae s'Ue. E passèntzia pro sos tzitadinos chi, cun resones bonas e malas, ant votadu su leave. In unu casu (austeridade mancari s'inditu craru de non nde chèrrere prus) o in s'àteru (permanèntzia in s'Ue mancari s'inditu a nch'essire) amus àpidu sa cunfirma chi b'at una voluntade prus manna de sa populare.
Giòvanos e astensionismu. Si narat chi su bonu de sos pitzocos britànnicos apat votadu "remain", ma non si narat chi s'astensione prus arta l'ant praticada sos de sa fàscia prus giòvana de sa populatzione. Podet èssere chi, prus de sos àteros, apant cumpresu chi non b'aiat unu sèberu mègius intre s'utopia riformista a livellu comunitàriu e su natzionalismu britànnicu. In su referendum gregu sos giòvanos sunt istados su motore de s'Oxi (e gasi est istadu pro s'Aye in su cuesitu pro s'indipendèntzia iscotzesa, ma finamentas pro sa bìnchida Corbyn in su Partidu laburista). Su refudu de sos giòvanos, pro iscumproare sa tesi de s'ausèntzia de alternativas in sa Brexit, l'amus a pòdere bìdere cando Tsipras lis at a torrare a pedire su votu. Sa gioventude grega at a cuntzepire sa polìtica de Syriza comente una prataforma alternativa a s'austeridade o nono?
Sinistra e destra. In favore de s'Oxi, s'annu coladu, bi fiat finamentas sa destra estrema de Arbèschida dorada. Unu votu diferente dae su de Syriza, naturale. Sa pregonta naschet a sa sola: cantu podent crèschere sos cunsensos pro custa formatzione como chi sa manca est guvernende sighende sos diktat europeos? Si sa sinistra non presentat un'alternativa, su perìgulu b'est. E finamentas Nigel Farage, in pessu dimìtidu dae ghia de s'Ukip, punnat a una crèschida. Istesiende·si·nche, cheret lassare gestire sa Brexit a sos àteros. Si Brexit no at a èssere, issu at a torrare a sa segura pro conchistare cunsensos noos in unu segundu tempus. Su passu a dae in segus de Farage arribat a pustis de su de Cameron e de su de Johnson (s'ex sìndigu de Londra siluradu dae su ministru de sa Giustìtzia Michael Gove, oramai ex alleadu suo). A como, nointamen sa gherra interna in su Partidu laburista, s'ùnicu chi non s'est dimìtidu est Jeremy Corbin. Acusadu de no àere ghiadu cun cunvintzione sa campagna pro-Ue, Corbyn at naradu chi tocat a aplicare deretu s'artìculu 50. A como, duncas, podet èssere s'ùnicu a tretu de aunire s'eletoradu de manca partzidu in tres chirros ("leave", "remain", astensione) in su referendum in pessu coladu. Tocat a bìdere cun cale prataforma e cun cale obietivos. E si b’at a àere votatziones pro unu guvernu nou.
A bìdere istemus
