 |
| Deretos lìberos. Url imàgine |
S'ùlumu nche podet cròmpere finas a 30-40 metros de artària, creschende bene siat conca a sole e siat in logos umbrosos. Peri sos sartos no est raru a agatare prantas de 500 annos e de duos metros de diàmetru. Su nùmeru de sos ùlumos però est minimende a cajone de unu fungu chi lu faghet sicare, sa grafiosi.
Su truncu creschet deretu e a su sòlitu est lìsiu e murru. A manu a manu chi imbetzat s'incrispat. Sas fògias, imbetzes, sunt ellìticas e a punta cun sa base asimmètrica. In atòngiu si nche sicant e nche calant. S'ùlumu produet frores rujos chi s'aberint in beranu (freàrgiu-martzu) e frutos grogos chi coghent in istiu.
In antis sa linna, resistente a s'abba, l'impreaiant in sas bìngias pro poderare sa bide. Resurtat linna bona fintzas in sa produtzione de mòbiles, pamentos, ghennas e cumpensadu. In antis bi faghiant giuales e arados. No est adata, imbetzes, a la brusiare. A bias, pro aproendare su bestiàmene li daiant sa fògia frisca.
S'ùlumu tenet fintzas propiedades benèficas. Su brou de su corgiolu depurat su sàmbene e sos gargarismos faghent bene a sas infiammatziones de sa buca e de su gùturu. Sigomente est una pranta chi tenet propiedades tzicatrizantes, l'impreaiant fintzas pro tratare sos eczemas e sos impacos faghent bene a sas murenas.
