23/06/16

Su tzinìberu. Àrbore chi nos marcat s’esistèntzia, s’istripile e s’identidade

de Maurìtziu Sale

Tzinìberu in su trèmene conca a mare. Còdula de Fùili. Marina de Durgali.

Sena colare dae sa prosa a sa poesia, sena chi nos bincat sa retòrica, sena èssere romànticos o durches che melàrgiu, podimus èssere amigos de su padente, rispetare·lu e istimare·lu comente chi siat parte nostra. Costadu, carena, coro, fìgadu o sàmbene matessi.

Unu ghiniberàrgiu est semper unu ghiniberàrgiu e unu tzinìberu est semper unu tzinìberu. Àrbores tòricos e nervudos, nòbiles e cun un’àmbriu millenàriu, belle fòssile. Podimus abbaidare e pensare a unu ghiniberàrgiu comente a unu  muntone de carasos antigos, cròmpidos dae baddu cale sumana. Fortes, malos a ispèrdere, asimètricos, trogigados, durches e marigosos a unu, nuscosos e fintzas mortos, forsis. Ma mai estintos.

B’at a àere semper, in una cale si siat tzèllula de custa pranta cuntrastada, una possibilidade cuncreta chi – finas parende morta – si torret a bia e chi si perpètuet eterna cun unu brincu dìligu conca a su venidore. Apannende·nos cun su nuscu suo e de su bòddoro minudu chi nd’adornat sa figura comente singiale làdinu de s’esistèntzia sua, de s’essèntzia, de su caràtere immortale.

Istransamus, pro cantu podimus, de nche los pònnere, creende·los mortos, subra de sas tzimineras nostras pro mudare su logu. E a bias finas in intro, a dolu mannu, petzi pro su gustu de intèndere sa tràchida suta su fogu o su nuscu ammajadore chi nch’imbiat dae mesu de sa frama e de sa bràsia.

Istransamus de los espònnere in logu de museu comente ùdulu pro pugiones e àteros animaleddos curiosos imbalsamados.

Istransamus de b’iscrìere in costàgios, tachende·los a corfos de resòrgia, su nùmene nostru o de decrarare in sa matessi manera s’istima nostra pro chie e pro ite si siat, comente - petzi pro esempru - s’iscuadra de fùbalu istimada! 

Istransamus, fintzas si creimus chi siat cosa giusta, de li tacare sa còrgia  pro pònnere inditos turìsticos. Pro àndalas e incurtzadòrgios in logu de monte.

Istransamus·nche totu custu e forsis, una die b’amus a reventire a onorare su dèpidu cun s’erèntzia  nostra venidora.

Unu tzinìberu  est cosa bia, caente, carignosa, corale. Lassemus·los in ue sunt, comente sunt e pro cantu sunt. Pro cantu chèrgiant o potzant istare. Pro semper. S’immobilidade issoro non nos devet trampare. E mescamente non si devet furriare, a bisu nostru ebbia, in rassignatzione o in vulnerabilidade issoro. Predisposta duncas a sa befe. Sena metàfora e sena suspu, podimus nàrrere a sa segura chi sunt s’ùrtimu bìculu de s’identidade nostra. 

Pretendent rispetu e tenent una manera totu sarda de nos lu pregare, incareschende. Su Mudìmene.