de Maurìtziu Sale
 |
| Deretos Eep Franc |
Si narant Eep, Entreprise d'Entrainement Pédagogique, sunt aziendas che pare a totu sas àteras presentes in su territòriu, francu pro una cosa: non produent nudda e non bi traballat nemos. Unu rebus. In Frantza, annu cun annu, unos deghe mìgia disocupados si nche pesant chitzo su mangianu e andant a traballare: a andare andant a beru, ma faghent sa finta de traballare. S'idea fiat nàschida in Germània a pustis de sa Segunda gherra, cando su guvernu chircheit de annestrare massajos andados male o invàlidos, dende·lis una formatzione amministrativa. Oe sa Frantza est su logu in ue sunt prus difusas, ma bi nd'at finas in aterue.
In totu sunt pagu prus o mancu 5500, partzidas
in 42 paisos de totu su mundu. Finas in Itàlia b'at unas cantas impresas simuladas
inseridas in logu de iscola professionale, ma nche collint petzi
giòvanos in chirca de su primu traballu, non disocupados. Un'esempru chi
pustis però no at decolladu l'amus àpidu fintzas in Nùgoro, pro
nàrrere. In s'Istitutu professionale Alessandro Volta.
In pràtica sunt impresas de esertzìtziu pedagògicu
finantziadas dae sos tzentros pro s'impreu e dae sas agentzias pro su
traballu. Funtzionant comente chi siant impresas produtivas a beru, ma
non produent ogetu de peruna casta. Sa funtzione chi tenent est dòpia:
sa de nch'istesiare s'anneu e sa depressione chi s'ingendrant in chie
nch'at pèrdidu su traballu, impedumende·lis duncas chi si leent caminos
distruidores e sa de lis dare un'ocasione pro achirire cumpetèntzias
noas e a bias fintzas profilos professionales noos.
Sas belle 120
aziendas frantzesas sunt de cada genia: fàbricas metalmecànicas,
ufìtzios amministrativos, laboratòrios artesanos e finas impresas pro
sos servìtzios, pro sa manutentzione e pro su cummèrtziu. Sa cosa
curiosa est chi b'at oràriu de rispetare, collegas de traballu cun sos
matessi problemas, turnos, pàusas pro pràndere. E finas dirigentes
dispòticos, responsabilidades pro su ruolu e fintzas una tzèdula farsa
pro sa mesada (ma, cun sos istantziamentos istatales, a coa de mese si
retzit unu sussìdiu normale de disocupatzione).
A bias càpitat
chi b'apat fintzas violatziones farsas de cuntratu chi cajonant a cando
sa rebellia de sos traballadores, a cando isciòperos. Semper virtuales
siat craru, ma cun sa matessi balia de sas rivendicatziones e de sas
cuntestatziones beras. S'esperimentu, ca in fines de cussu si tratat,
est dende resurtados bonos. Unu 60/70% de chie traballat in sas
Eep frantzesas nât chi diat agatare un'impreu in intro de sos ses meses.
Gosi sas impresas pedagògicas sunt multiplichende·si a unu ritmu de
sete o oto cada annu. Resurtadu de profetu tzertu, ma chi cheret nàrrere
una cosa ebbia: sos disocupados sunt semper medas. Semper tropu. E
custa, a dolu mannu, no est fàula.
