 |
| Deretos Emiliano Grillotti/Reuters. Url imàgine |
Nch'at
coladu pagas dies dae su terremotu chi s'at pigadu de petus s'Itàlia
mesana. O mègius, dae cantu sa terra at comintzadu a trèmere, a dae chi sas iscossas sunt sighende die cun die
cun sa timòria de una "schicchera" noa, repentina e violenta che a sa
prima. Su nùmeru de sos mortos nch'est cròmpidu a 290: su bonu in Amatritze,
bidda chi, a su chi narat su sìndigu Sergio Pirozzi, cheret derruta. In
custas dies amus intesu propostas de
cada casta: dae sas de màdrighe ratzista contra a sos migrantes in sos
albergos (sena cunsiderare sas fàulas in contu de acollièntzia, s'agiudu
cuncretu de paritzos frades istràngios, sa seguresa chi podet àere una
domo a chimbe isteddos ma semper fraigada che a sas àteras) a sas chi
pertocant sas iscummissas (sena cunsiderare chi su monteprèmios est
dinare de sos giogadores e chi Sisal e guvernu si nche papant sa parte
manna). In mesu sa naturale predispositzione de sos voluntàrios chi, a
cada brulla de mama terra, movent a mìgias pro ghetare una manu de
solidariedade. E s'istadu?
S'istadu italianu, dae su 1968 (terremotu in su Bèlitze) a su 2012
(Emìlia Romagna) at gastadu prus de 120 milliardos de èuros pro sa
ricostrutzione post-sìsmica. Est su chi narat su tzentru istùdios de su
Consìgiu natzionale de sos ingegneris. A pustis de su terremòtu de
s'Abrutzu (acontèssidu in su 2009), su guvernu tzentrale at istituidu
unu fundu pro sa preventzione: 44 milliones pro su 2010; 145,1 pro su
2011; 195,6 pro su 2012; àteru e tantu pro su 2013 e su 2014; torra
145,1 pro su 2015 e torra 44 pro su 2016. Totale de su gastu 965
milliones. Non si crompet a su milliardu. Ma bi nde diat chèrrere 93
(fonte Cni, Istat, Cresme e Amparu tzivile) pro pònnere in seguresa sas
domos privadas italianas. Pro s'Oice (assòtziu de ingegneris e
architetos) "petzi" 36. Meda de prus de su chi s'istadu (bonidade sua)
nch'at postu in cussu fundu. Ma meda de mancu de su chi at gastadu a
pustis de sas tragèdias. Sa preventzione, duncas, diat cumbènnere. Ma
cada bia chi si chistionat de cumbenièntzia, tocat de nos pregontare: a
chie?
